Trong quý 1/2024, có 3 ngân hàng hút tiền gửi nhiều nhất đều thuộc nhóm Big 4 (4 ngân hàng có vốn Nhà nước) là BIDV, VietinBank và Vietcombank.

Trong nhóm Big 4, quý I/2024, lượng tiền gửi của khách hàng tại Vietcombank sụt giảm mạnh với hơn 48 nghìn tỷ đồng (tương đương giảm 3,5%). Trong đó, tiền gửi không kỳ hạn sụt giảm mạnh hơn tiền gửi có kỳ hạn. Tuy nhiên, nhà băng này vẫn giữ vị trí số 3 về lượng tiền gửi.

Ở nhóm các Ngân hàng TMCP tư nhân, xét về tốc độ tăng trưởng tiền gửi trong 3 tháng đầu năm, LPBank là ngân hàng có tốc độ tăng mạnh nhất với mức tăng 10,4%. Theo đó, số dư tiền gửi của khách hàng tại LPBank đã lên gần 262 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 11 trong 27 ngân hàng niêm yết.

Nhóm các nhà băng tư nhân có mức tăng trưởng tiền gửi trên 4% gồm: SeABank tăng 6,6% lên mức gần 155 nghìn tỷ đồng; Sacombank tăng 4,4%; MSB tăng 4,1%; NCB tăng 4,3%; BVBank tăng 4,4%; PGBank tăng 4,2%.

Ở chiều ngược lại, ABBank là ngân hàng sụt giảm tiền gửi mạnh nhất, giảm đến 16,5% trong 3 tháng xuống còn hơn 83 nghìn tỷ đồng. Tiếp đến là TPBank giảm 8,4%; MB giảm 1,5%; Kienlongbank giảm 1,2%; VIB giảm 1%; SHB giảm 0,7%; BacABank giảm 0,3%; Saigonbank giảm 0,2%.

Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân chính khiến lượng tiền gửi tại nhiều ngân hàng sụt giảm là do lãi suất tiết kiệm giảm. Đà giảm lãi suất kéo dài từ tháng 4/2023 khiến lãi suất xuống đáy, có thời điểm thậm chí còn thấp hơn giai đoạn dịch Covid-19. Tại các ngân hàng lớn, Vietcombank chỉ trả lãi 4,7%/năm cho khoản tiền 12 tháng, còn tại Agribank, BIDV và VietinBank, lãi suất là 4,8%/năm.

Lãi suất thấp kéo dài đã khiến cho tiền gửi cư dân dịch chuyển bớt khỏi kênh ngân hàng. Theo số liệu công bố mới đây của Ngân hàng Nhà nước, tiền gửi dân cư vào hệ thống ngân hàng đã lần đầu tiên suy giảm sau khi tăng liên tục 25 tháng liên tiếp trước đó.

Tháng liền trước đó, người dân rút 61.643 tỷ đồng khỏi hệ thống. Diễn biến này trái ngược năm 2023 khi tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tăng liên tục cho đến tháng cuối năm mới đảo chiều.

Đến hết tháng 1, tiền gửi dân cư đạt gần 6,5 triệu tỷ đồng, giảm 0,53% so với cuối năm ngoái.

Tương tự, tiền gửi của các tổ chức kinh tế vào cuối tháng 1/2024 là hơn 6,67 triệu tỷ đồng, giảm hơn 165.000 tỷ đồng so với cuối năm 2023, tương đương giảm 2,41%.

Còn theo số liệu của Tổng cục Thống kê, đến ngày 25/3, huy động vốn (gồm dân cư và tổ chức) của các tổ chức tín dụng giảm 0,76% so với đầu năm, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng gần 1,2%.

Báo cáo của các ngân hàng thương mại cho thấy, đến 31/3, lãi suất tiền gửi bình quân của các giao dịch phát sinh mới ở mức 3,02%/năm, giảm 0,5% so với cuối năm 2023.

Trong bối cảnh lãi suất giảm mạnh, dòng tiền có xu hướng dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác, nhiều ngân hàng trong tuần qua đã công bố biểu lãi suất tiết kiệm mới với mức tăng từ 0,1 – 0,5 điểm phần trăm.

Đơn cử như Techcombank, liên tiếp trong hai ngày 8 và 9/5, ngân hàng này đã điều chỉnh lãi suất tiết kiệm mức tăng trung bình 0,3 - 0,4 điểm phần trăm; đến ngày 9/5, tiếp tục điều chỉnh tăng trung bình 0,1 điểm phần trăm tại tất cả các kỳ hạn so với lần điều chỉnh gần nhất.

VIB cũng đã có hai lần tăng lãi suất ở nhiều kỳ hạn với mức điều chỉnh từ 0,1 - 0,5 điểm phần trăm so với biểu lãi suất trước đó. Ngân hàng tăng lãi suất mạnh nhất là CBBank với mức tăng 0,9%, áp dụng cho các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên.

Nhiều nhà băng khác như Sacombank, TPBank, VIB, BVBank, Shinhan Bank, GPBank, BacABank cũng tăng lãi suất tiết kiệm từ 0,1% tới 0,5%.

Đây là lần đầu tiên, lãi suất tiết kiệm được nhiều ngân hàng điều chỉnh tăng đồng loạt sau hơn một năm đi xuống liên tục.

Tính đến ngày 11/5, lãi suất tiết kiệm của các ngân hàng ở các kỳ hạn 12 - 24 tháng trung bình từ 6% - 9,5%. Trong đó, PvcomBank và Techcombank hiện ở mức cao nhất với 9,5%/năm cho kỳ hạn gửi 12 - 13 tháng, với tiền gửi tối thiểu 2.000 tỉ đồng. Tiếp theo là HDBank với mức lãi suất 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7% cho kỳ hạn 12 tháng, điều kiện duy trì số dư tối thiểu 500 tỉ đồng. MSB cũng áp dụng mức lãi suất khá cao với lãi suất tiền gửi tại quầy lên tới 8%/năm cho kì hạn 13 tháng.

Hiện lãi suất ngân hàng cao nhất ở kỳ hạn 3 tháng là Cake by VPBank với 3,7%, trong khi lãi suất thấp nhất ở kỳ hạn 3 tháng là 1,9% thuộc về Agribank và Vietcombank.

Một số chuyên gia tài chính nhận định, mức giảm lãi suất thời gian qua xuống thấp kỷ lục, theo đó tiền gửi dân cư chảy vào hệ thống chững lại trong khi dư nợ tín dụng tại một số nhà băng có tín hiệu "ấm" dần lên, điều này có thể khiến lãi suất tiết kiệm tiếp tục tăng nhẹ từ nửa cuối năm nay.

Tuy nhiên, mức tăng lãi suất sẽ không quá mạnh do định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước vẫn là ổn định lãi suất, phấn đấu giảm lãi suất cho vay để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.