Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi trên toàn quốc không bao gồm các mặt hàng thực phẩm tươi sống dễ biến động đã tăng từ mức 2,8% trong tháng 9, khi chính phủ nỗ lực xoa dịu khó khăn do giá cả tăng cao đối với các hộ gia đình gây ra bởi các biện pháp giảm lạm phát mới.
Chỉ số lạm phát đã cao hơn mục tiêu 2% của BOJ trong tháng thứ 19 liên tiếp, do ảnh hưởng kéo dài của chi phí nhiên liệu và nguyên liệu thô cao hơn, được thúc đẩy bởi đồng Yên yếu hơn.
Loại bỏ cả giá năng lượng và thực phẩm tươi sống, cái gọi là CPI lõi đã tăng 4,0%, cho thấy áp lực lạm phát vẫn dai dẳng.
Các thành viên hội đồng BOJ đã bắt đầu bày tỏ sự tin tưởng ngày càng tăng về việc đạt được mục tiêu lạm phát một cách "ổn định và bền vững" khi kỳ vọng về động lực tăng lương sẽ tiếp tục tăng trong năm tới.
Shinichiro Kobayashi, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Mitsubishi UFJ cho biết: “Những gì chúng tôi thấy cho đến nay là mức tiêu dùng khá ổn định khi đối mặt với lạm phát do chi phí đẩy bởi nhu cầu bắt kịp liên quan đến các yếu tố gây ra bởi COVID. Nhưng vẫn chưa chắc chắn về việc liệu sức mạnh đó có tiếp tục hay không”.
Giá hàng hóa hàng ngày tăng cao đã gây tổn hại đến tâm lý người tiêu dùng vì tăng trưởng tiền lương không theo kịp lạm phát. Tăng trưởng kinh tế Nhật Bản bị đình trệ trong quý III/2023 do chi tiêu yếu của cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Giá năng lượng giảm 8,7% do bị ảnh hưởng bởi các khoản trợ cấp của chính phủ nhằm giảm chi phí xăng dầu và nhiên liệu khác để hỗ trợ các hộ gia đình. Mức giảm này nhỏ hơn mức 11,7% của tháng trước. Giá dầu hỏa tăng 4,8% và xăng tăng 5,0%.
Chính phủ Nhật Bản đã quyết định gia hạn trợ cấp nhiên liệu cho đến mùa xuân năm sau như một phần của gói hỗ trợ nền kinh tế, bao gồm cắt giảm thuế tạm thời và chi trả cho các hộ gia đình có thu nhập thấp, cùng với các ưu đãi thuế để các công ty tăng lương.
Giá thực phẩm, ngoại trừ giá hàng dễ hư hỏng, đã tăng 7,6% và hàng hóa lâu bền tăng 3,2% là cú giáng mạnh vào các hộ gia đình,.
Giá dịch vụ tăng 2,1%, đánh dấu mức tăng nhanh nhất kể từ năm 1993, phản ánh khả năng phục hồi của nhu cầu trong nước sau cú sốc COVID-19.
Động lực chính là phí lưu trú tăng 42,6% khi nhu cầu đi lại tiếp tục phục hồi cùng với sự quay trở lại của khách du lịch nước ngoài đến Nhật Bản.
Các nhà kinh tế cho rằng xu hướng tăng giá dịch vụ gần đây là dấu hiệu cho thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp đang chuyển chi phí vào giá để đảm bảo có lao động trong bối cảnh tình trạng thiếu lao động trầm trọng trong lĩnh vực dịch vụ.
Ông Kobayashi dự đoán lạm phát sẽ chậm lại nhưng chỉ ở mức vừa phải, đồng thời cho biết Nhật Bản đang "ở ngã ba đường" về việc liệu chu kỳ tăng giá và tăng lương có được thực hiện chắc chắn hay không.
Ông nói thêm: “Chúng tôi cần xem liệu các công ty có sử dụng lợi nhuận của mình để tăng lương và tăng cường đầu tư nhiều hơn hay không. Quả bóng đang ở phía họ”.
Trong một diễn biến khác, Hạ viện của Nhật Bản cũng trong ngày 24/11 đã phê duyệt ngân sách bổ sung 13,20 nghìn tỷ Yên (88 tỷ USD) cho năm tài chính hiện tại (kết thúc vào ngày 31/3 năm sau) để thực hiện các biện pháp giảm lạm phát bổ sung nhằm hỗ trợ các hộ gia đình đang gặp khó khăn.
Kế hoạch ngân sách, bao gồm việc phát hành trái phiếu chính phủ trị giá 8,88 nghìn tỷ Yên để đảm bảo nguồn vốn cần thiết, sẽ được đưa lên Thượng viện để cân nhắc và Chính phủ đang tìm cách ban hành vào cuối tháng 11này.
Trong các cuộc thảo luận tại Hạ viện, các đảng đối lập đã nêu quan ngại về cam kết của Thủ tướng Fumio Kishida sẽ "trả lại" một phần nguồn thu thuế tăng lên của đất nước trong những năm gần đây cho công chúng vào thời điểm tình hình tài chính của Nhật Bản vẫn ở mức tồi tệ nhất trong số các quốc gia phát triển.
Gói mới này bao gồm khoản thanh toán trị giá 70.000 Yên cho các hộ gia đình có thu nhập thấp được miễn thuế và gia hạn trợ cấp cho đến mùa xuân năm sau để giảm chi phí nhiên liệu vì phần lớn lạm phát gần đây của nước này được cho là do giá năng lượng và nguyên liệu thô nhập khẩu tăng.
Ngoài việc giảm thiểu tác động của lạm phát, chính phủ Nhật Bản còn tìm cách tăng cường khả năng cạnh tranh và tiềm năng của nền kinh tế bằng cách hỗ trợ ngành chip trong nước và đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng như trí tuệ nhân tạo (AI)…
