Sau phiên giảm ngày 18/3 với thanh khoản đột biến, phiên ngày 19/3, thị trường chứng khoán chuyển sang trạng thái cầm chừng. Nhóm cổ phiếu ngành thép trở thành điểm sáng với nỗ lực hồi phục của NKG (+6,3%), SMC (+3,4%), HSG (+2,5%), TLH (+2,4%), POM (+1,7%), TVN (+1,6%) và HPG tăng nhẹ 0,7%.

Thậm chí, trong phiên sáng, các mã NKG, SMC còn tăng trần với khối lượng giao dịch tăng đáng kể so với các phiên trước đó. Cổ phiếu HPG cũng ghi nhận mức tăng giá 3%, là mã đóng góp lớn nhất cho đà tăng của VN-Index trong phiên sáng, tuy nhiên đã không thể duy trì được mức tăng trong phiên chiều.

Phiên ngày 19/3, dòng tiền chuyển hướng đến nhóm cổ phiếu thép trong bối cảnh nhóm ngành này đang được dự báo hồi phục trong năm 2024 nhờ kỳ vọng giá thép tăng, thị trường bất động sản phục hồi và những chuyển biến trong việc giải ngân vốn đầu tư công.

Ngoài ra, trong phiên ngày 19/3, một số nhóm đầu tư cũng chia sẻ thông tin, mới đây Bộ Công Thương nhận được hồ sơ của Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh yêu cầu áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Đại diện truyền thông của Hòa Phát xác nhận ban pháp chế của tập đoàn đang làm việc về vấn đề này nhưng chưa thể công bố các thông tin cụ thể.

Doanh nghiệp lạc quan về triển vọng kết quả kinh doanh năm 2024

Tại một tọa đàm hồi đầu tháng 3/2024 bà Phạm Huyền Trang, Giám đốc phân tích cổ phiếu thuộc Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư Chứng khoán SSI cho rằng, năm 2024 là năm đầu tiên đánh dấu sự phục hồi lợi nhuận của doanh nghiệp. Theo đó, tổng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết có thể tăng khoảng 15-16% so với năm 2023. Tuy nhiên, sự phục hồi này sẽ phân hóa giữa các nhóm ngành. Trong đó những ngành đã tạo đáy từ trước, với nền rất thấp năm ngoái như thép, bán lẻ, chứng khoán, một số ngành liên quan đến xuất khẩu sẽ tăng trưởng rất mạnh trong năm nay.

Đồng quan điểm, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường của Công ty Chứng khoán VPBankS cho biết, nhóm ngành thép cùng với nhóm chứng khoán, ngân hàng là các nhóm ngành đang dẫn sóng về mặt xu hướng dòng tiền và có khả năng tăng trưởng trong năm 2024 nhờ triển vọng kết quả kinh doanh.

Thực tế, đi qua năm 2023 với nhiều khó khăn, thách thức do nhu cầu tiêu thụ và giá thép xây dựng nội địa giảm, nhiều doanh nghiệp thép xây dựng đã lên kế hoạch kinh doanh năm 2024 tăng trưởng mạnh.

Theo đó, tại đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2024 tới đây, Tập đoàn Hòa Phát dự kiến sẽ trình cổ đông kế hoạch kinh doanh của năm 2024 với mục tiêu doanh thu 140.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 10.000 tỷ đồng, lần lượt tăng 18% và 47% so với thực hiện năm 2023. Nếu hoàn thành được kế hoạch thì đây sẽ là mức doanh thu cao thứ 3 trong lịch sử và lợi nhuận cao nhất từ năm 2022 của "vua thép".

Trong 2 tháng đầu năm 2024, Hòa Phát cho biết, đã sản xuất 1,38 triệu tấn thép thô, tăng 71% so với cùng kỳ năm 2023. Bán hàng các sản phẩm thép HRC, thép xây dựng, thép chất lượng cao, phôi thép đạt 1,15 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ 2023.

Một doanh nghiệp lớn khác trong ngành thép là Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen (mã HSG) tại ĐHĐCĐ diễn ra ngày 18/3 cũng đã chốt hai kịch bản kinh doanh niên độ tài chính 2023 - 2024 (từ ngày 1/10/2023 đến ngày 30/9/2024) tăng trưởng mạnh so với niên độ trước.

Cụ thể, ở kịch bản thứ nhất, Hoa Sen dự kiến sản lượng tiêu thụ đạt 1.625 nghìn tấn, tăng 13,3% so với cùng kỳ, doanh thu ước tính 34.000 tỷ đồng, tăng 7,4% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế dự kiến 400 tỷ đồng, tăng 12,33 lần so với thực hiện trong niên độ 2022-2023.

Ở kịch bản thứ hai, tập đoàn kỳ vọng tổng sản lượng tiêu thụ đạt 1.730 nghìn tấn, tăng 20,7% so với cùng kỳ, doanh thu dự kiến đạt 36.000 tỷ đồng, tăng 13,7% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế dự kiến 500 tỷ đồng, tăng 15,67 lần so với thực hiện trong niên độ 2022 - 2023.

Quý I của niên độ tài chính 2023-2024, Hoa Sen ghi nhận doanh thu thuần hơn 9.000 tỷ đồng và lãi ròng hơn 103 tỷ đồng, khả quan hơn tình cảnh lỗ nặng của cùng kỳ, hoàn thành 26,5% kế hoạch doanh thu và 25,8% mục tiêu lợi nhuận theo kịch bản thứ nhất.

Công ty CP Đầu tư Thương mại SMC (mã SMC) mới đây cũng công bố mục tiêu lãi ròng trở lại 80 tỷ đồng trong năm 2024, từ mức lỗ hơn 919 tỷ đồng của năm 2023.

Lợi nhuận hồi phục mạnh nhưng triển vọng đã phản ánh vào cổ phiếu?

Là ngành mang tính chất chu kỳ, kết quả kinh doanh và thị giá cổ phiếu của các doanh nghiệp ngành thép chịu nhiều ảnh hưởng từ bối cảnh vĩ mô trong nước và quốc tế. Từ cuối quý IV/2023 khi nhận định sang năm 2024, ngành thép được dự báo sẽ bước vào một chu kỳ phục hồi mới, giá cổ phiếu của các doanh nghiệp thép cũng chứng kiến xu hướng đi lên. Trong đó, cổ phiếu dẫn dắt HPG đã tăng gần 30% kể từ cuối tháng 10/2023 đến nay, còn cổ phiếu NKG, HSG cũng lần lượt tăng 44% và 31% trong cùng khoảng thời gian.

Trong báo cáo hồi đầu năm, SSI Research kỳ vọng vọng tổng sản lượng tiêu thụ thép năm 2024 sẽ phục hồi hơn 6% so với năm 2023, trong đó tiêu thụ nội địa đạt mức tăng trưởng gần 7%. Mức tiêu thụ thép trong năm 2024 sẽ được hỗ trợ từ sự phục hồi của nền kinh tế vĩ mô, thị trường bất động sản, tương tự như năm 2013. Mặt khác, theo Hiệp hội thép Thế giới, nhu cầu thép thế giới dự kiến tăng 1,9% trong năm 2024 so với mức 1,8% trong năm 2023.

Còn theo báo cáo của Hiệp hội Thép Việt Nam, tiêu thụ thép trong năm 2024 dự kiến tăng 6,4%, lên gần 21,6 triệu tấn. Trong đó, xuất khẩu thép thành phẩm và bán thành phẩm tăng 12%, lên gần 13 triệu tấn. Mục tiêu này được đưa ra dựa trên kỳ vọng GDP của Việt Nam sẽ tăng 6-6,5% trong năm nay.

Đối với thị trường xuất khẩu, xuất khẩu thép Trung Quốc dự kiến giảm trong năm 2024 so với mức nền cao trong năm 2023 (mức cao nhất kể từ năm 2016), từ đó hỗ trợ giá thép xuất khẩu của Việt Nam, cũng như hoạt động của các doanh nghiệp thép Việt Nam.

Với những yếu tố hỗ trợ như vậy, SSI Research dự báo lợi nhuận của các công ty thép sẽ đạt mức tăng trưởng cao trong năm 2024 từ mức nền thấp năm 2023 nhờ sản lượng tiêu thụ cải thiện, đặc biệt là của HPG và HSG, và biên lợi nhuận gộp tăng trở lại từ mức thấp trong nhiều năm do giá thép nhiều khả năng đã kết thúc xu hướng giảm của những năm trước.

SSI cũng cho rằng, mức tăng trưởng lợi nhuận có thể cao hơn trong nửa đầu năm 2024 nhờ mức nền lợi nhuận thấp trong nửa đầu năm 2023. Xu hướng phục hồi có thể được duy trì sau năm 2024, mặc dù nhu cầu tiêu thụ và biên lợi nhuận vẫn còn khả năng biến động.

Tuy nhiên, chuyên gia của SSI Research nhận định, giá cổ phiếu hiện đã được định giá ở mức cao, phần nào phản ánh triển vọng lợi nhuận 1 năm của ngành, với P/E dự phóng 1 năm dao động trong khoảng 15x-17x, vượt mức trung bình lịch sử khoảng 10x. Giá cổ phiếu thép thường được định giá cao ở thời kỳ đáy lợi nhuận. Ngoài ra, cổ phiếu thép cũng được ưa chuộng trong những năm gần đây khi được coi là cổ phiếu có hệ số beta cao.