Năm 2023 có thể coi là một năm lạc quan, ít nhất với các chuyên gia kinh tế. Kết quả khảo sát của CitiGroup cho thấy các số liệu kinh tế thực tế cuối cùng đều tốt hơn dự báo của các chuyên gia. Chính vì vậy có nhiều lý do để lạc quan về triển vọng năm 2024.
Thứ nhất, kinh tế quốc tế đã có sự vững vàng đáng nể. Từ năm 2020, khi thế giới trải qua đại dịch COVID-19, căng thẳng xung đột tại châu Âu và những rối loạn trong chuỗi cung ứng, tất cả những yếu tố này đã tạo ra lạm phát cao và chu kỳ nâng lãi suất mạnh tay nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, các nền kinh tế đã thích ứng tốt hơn so với kỳ vọng, xu thế này tiếp diễn trong năm 2023.
Đến quý III/2023, quy mô kinh tế thế giới đã tăng đến 9% so với thời điểm trước đại dịch COVID-19, theo tính toán của Fitch Ratings. Nhiều doanh nghiệp điều chỉnh lại chuỗi cung ứng của họ, châu Âu cũng đã tránh được phụ thuộc vào khí đốt của Nga, lãi suất cao tuy nhiên không dẫn đến thất nghiệp gia tăng. Sự vững vàng đó giúp mang đến một nền tảng vững vàng cho nền kinh tế trong năm mới.
Thứ hai, nguồn gây lạm phát toàn cầu đang dần thuyên giảm. Ở thời điểm cuối năm ngoái, giá cả toàn cầu tăng 8,9% so với cùng kỳ. Ở thời điểm cuối năm 2023, con số này chỉ còn 5,1%. Lạm phát giá thực phẩm, từ lúa mì cho đến dầu ăn, đồng loạt giảm sâu và giá năng lượng cũng đang giảm đi. Những cú sốc chuỗi cung ứng thời kỳ hậu đại dịch COVID-19 đã hạ nhiệt. Lạm phát giá dịch vụ vẫn dai dẳng, tuy nhiên có nguyên nhân trực tiếp từ việc thị trường lao động vẫn vững vàng và tăng trưởng mức lương cao.
Thứ ba, nỗi lo sợ về khả năng chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ bị kéo dài hiện đang giảm dần. Trong năm 2024, phần lớn các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới có thể cắt giảm lãi suất sớm hơn so với kỳ vọng. Điều này sẽ giúp cho các hộ gia đình và doanh nghiệp đỡ căng thẳng. Dù rằng có 3 ngân hàng khu vực của Mỹ và Credit Suisse sụp đổ trong tháng 3/2023, ảnh hưởng từ lãi suất cao đã có thể kiềm chế được. Trên thực tế, chu kỳ lãi suất cao đã bộc lộ nhiều yếu điểm, từ các doanh nghiệp “xác sống” cho đến các ngân hàng có nền tảng tài chính thấp.
Các thị trường tài chính tăng điểm bùng nổ. Các chỉ số chứng khoán chính trên phố Wall lên sát hoặc lập kỷ lục trong tháng này. Ngay cả trái phiếu cũng tăng giá mạnh. Khả năng kinh tế Mỹ “hạ cánh mềm” trong năm 2024, đó là khi FED có thể kiểm soát được lạm phát mà không gây suy thoái kinh tế, đã tăng lên.
Không phải tất cả các nền kinh tế đều được dự báo sẽ tăng trưởng tốt. Hoạt động kinh tế tại Anh và Đức đã chững lại. Quá trình phục hồi của kinh tế Trung Quốc thời kỳ hậu đại dịch COVID-19 gây thất vọng. Tuy nhiên, kinh tế nhiều khu vực khác đang phát đi nhiều thông điệp để hy vọng.
Ấn Độ, Mexico và Việt Nam đang hưởng lợi từ những mô hình thương mại thay đổi, nhiều nhà đầu tư muốn gia tăng tiếp cận với những thị trường này. Nhiều nước cũng đang trở lại với mô hình quản lý kinh tế thận trọng. Nợ công chính phủ Hy Lạp đang được trở lại với ngưỡng xếp hạng cao sau một thập kỷ ở mức thấp.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ và Argentina, chính phủ các nước này cũng đang có những biện pháp khôn ngoan để xử lý lạm phát. Ngân hàng trung ương nhiều nước đang phát triển đồng thời đi đầu trong cuộc chiến xử lý lạm phát.
Năm 2023 thực sự đã trở thành một năm tốt đối với ngành công nghệ. ChatGPT đã trở thành ứng dụng tăng trưởng nhanh nhất mọi thời đại, bên cạnh đó, tâm lý phấn khích của nhà đầu tư với trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp hỗ trợ cho tăng trưởng năng suất.
Ngoài ra, còn nhiều tiến bộ công nghệ khác cũng đang có nhiều hứa hẹn. Việc giới chức quản lý ngành y tế dược phẩm Mỹ chấp thuận cho thuốc giảm cân Wegovy của Novo Nordisk lưu hành sẽ có thể giúp làm giảm chi phí y tế nói chung. Không chỉ vậy, khi Toyota có thêm thành công với các loại pin năng lượng xanh sẽ có thể mang đến sự thay đổi cục diện cho ngành sản xuất phương tiện đi lại sử dụng điện.
Tuy nhiên, cũng không nên hoàn toàn quá lạc quan. Kinh tế toàn cầu sẽ phải đương đầu với khá nhiều cú sốc trong năm 2024, từ các cuộc bầu cử quan trọng cho đến vấn đề nợ công tăng cao tại nhiều quốc gia. Tuy nhiên, sau sự vững vàng của năm nay, hoàn toàn có thể tin năm sau sẽ sáng sủa hơn.
Theo FT,Aljazeera
