Có lẽ mặt bằng kinh doanh đang trở thành phân khúc gặp khó khăn nhất trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Câu chuyện về làn sóng trả mặt đã từng nhiều lần nhắc đến và thực tế diễn ra đang khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Trước đến nay, việc trả mặt bằng chủ yếu diễn ra tại các khu vực trung tâm – nơi buôn bán kinh doanh sầm uất thì hiện tại tình trạng này trở thành “làn sóng càn quét” khu ven thành phố. Điều này cho thấy những áp lực trong kinh doanh đang khiến thị trường cho thuê mặt bằng tụt dốc về thanh khoản. Cả người thuê và chủ mặt bằng đều đối diện khó khăn “ngang ngửa” thời điểm dịch Covid-19.

Ghi nhận cho thấy, những áp lực về việc trả mặt bằng có dấu hiệu tăng mạnh ở phân khúc giá cho thuê cao. Tại khu trung tâm Tp.HCM, các mặt bằng thuê từ 60-200 triệu đồng/tháng, môi giới khó kiếm khách thuê sau khi khách cũ trả. Một số mặt bằng là căn góc vị trí “vàng”, trước đó không có nguồn hàng để thuê thì hiện tại bỏ trống thời gian dài. Thậm chí, chủ nhà phải dùng đến phương án “chẻ nhỏ” mặt bằng để có thanh khoản. Tuy vậy, dù có chẻ nhỏ thì giá thuê vẫn khá kén khách. Trong bối cảnh kinh doanh khó khăn, việc chuyển đổi từ mặt bằng giá cao sang các mặt bằng vừa tiền hơn là lựa chọn của nhiều tiểu thương, doanh nghiệp.

Trong khi đó, tại khu vực ven Tp.HCM như quận 9, Bình Chánh, quận Bình Tân, Tân Bình… những mặt bằng giá cao từ 20-50 triệu đồng/tháng cũng bắt đầu “ngộp thở”. Thậm chí, gần đây một số mặt bằng kinh doanh nhỏ lẻ có giá thuê từ 7-8 triệu đồng/tháng cũng phải trả lại vì buôn bán ế ẩm.

Theo các môi giới cho thuê mặt bằng, việc sang nhượng hay cho thuê mặt bằng kinh doanh ở giai đoạn này khá khó khăn. Có một số mặt bằng là nhà hàng, quán cafe chủ quán gửi môi giới sang nhượng lại nhằm lấy lại tiền cọc nhưng vài tháng ròng không có ai hỏi. Một số mặt bằng vị trí đẹp được khách thuê quan tâm nhưng lại vào trả giá thuê liên tục.

“Việc trả giá hoặc lưỡng lự trong giá thuê được đặt trong bối cảnh kinh tế khó khăn khiến giao dịch thuê mặt bằng giảm hẳn so với đầu năm 2022. Trước đây, môi giới phải săn lùng nguồn hàng liên tục cho khách thuê thì hiện tại mặt bằng chủ nhà gửi rao thuê khá nhiều nhưng tỉ lệ chốt khách ít”, một môi giới cho thuê tại Tp.HCM cho biết.

Ghi nhận từ một số chủ kinh doanh nhận thấy, khi kinh doanh ế ẩm việc giữ mặt bằng là quá khổ đối với họ. Tuy nhiên, trả lại mặt bằng cũng không phải là phương án khả thi khi ngành nghề kinh doanh vốn là “miếng cơm manh áo” hàng ngày của họ.

Từng chia sẻ về câu chuyện của mình, một chủ quán cafe tại quận 9 cho biết, tiền trả cố định mặt bằng hàng tháng 20 triệu, 15 triệu tiền nhân viên, chi phí điện nước… nhưng có tháng doanh thu chỉ vọn vẹn 30 triệu đồng, âm khi trừ các chi phí. Và gần như những tháng gần đây, phải bỏ “tiền túi” để gồng gánh chi phí cho quán. Theo chủ quán cafe này, năm ngoái kinh doanh ổn nên chị nghĩ sẽ trụ được lâu dài. Tuy nhiên, hơn nửa năm nay liên tục xoay sở tiền vào quán, trong khi không có lời khiến chị khá nản và tính đến phương án trả mặt bằng, nghỉ buôn bán. “Nói thật, nếu giờ nghỉ cũng không biết làm gì để sống, còn tiếp tục trụ thì thấy không ổn. Cũng khổ sở lắm”, chị này cho biết.

Dự báo của các chuyên gia, làn sóng trả mặt bằng có thể sẽ tiếp tục tăng từ nay đến cuối năm. Tuy nhiên, điều này có thể diu lại vào giai đoạn cuối năm 2024 trở đi khi kinh tế được hồi phục.