FPT và CMG có phải bong bóng công nghệ?
Trong thư gửi nhà đầu tư tháng 3/2025, quỹ PYN Elite Fund, một quỹ ngoại lớn tại thị trường Việt Nam với danh mục trị giá hơn 813 triệu EUR (khoảng 23.000 tỷ đồng) tính đến cuối tháng 2/2025, đã thu hút sự chú ý khi chốt lời hai cổ phiếu công nghệ hàng đầu Việt Nam là FPT và CMG.
Tuy nhiên, ông Petri Deryng – người đứng đầu quỹ – đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ bong bóng công nghệ, so sánh tình hình hiện tại với bong bóng dot-com năm 2000.
Sự "xì hơi" của bong bóng dot-com giai đoạn 2000-2002 đã gây tác động mạnh, không chỉ với cổ phiếu công nghệ tại Mỹ mà còn lan sang thị trường chứng khoán Phần Lan. Tác động của sự sụp đổ còn lan sang các thị trường chứng khoán khác, nhưng nhiều cổ phiếu ngoài lĩnh vực công nghệ đã phục hồi nhanh hơn so với những cổ phiếu công nghệ...
Ông viết: “Rất khó để nhận ra liệu chúng ta đã bước vào giai đoạn đầu của một cuộc sụp đổ thị trường hay chỉ là một đợt chốt lời”.
Bình luận này, dù mang tính phân tích, lại có thể được hiểu là một cách để biện minh cho việc thoái vốn trong khi đó, 2 cổ phiếu công nghệ đều đã có 6 năm tăng trưởng giá đem về lợi nhuận cho quỹ.
Trong phiên ngày 25/3, cổ phiếu FPT giảm gần 2%, trong khi CMG cũng giảm khoảng 0,4%, đánh dấu phiên giảm thứ 2 liên tiếp (tổng cộng hơn 1% trong 2 phiên 24-25/3).
Qua đó, tính từ đầu năm 2025, cổ phiếu FPT đã giảm 17% còn CMG mất 16,6%.
Còn những "cá mập" thế giới...
Không ít nhà đầu tư Việt Nam với số lượng áp đảo là cá nhân đứng trước câu hỏi: Liệu các đánh giá của PYN Elite có đang gây ra xung đột lợi ích hay sẽ tạo cơ hội mua lại ở mức giá thấp hơn trong tương lai?
Hành vi này thực tế không phải là hiếm trong giới đầu tư lớn, nơi các phát ngôn có thể ảnh hưởng mạnh đến tâm lý thị trường.
David Einhorn, nhà quản lý quỹ Greenlight Capital, là một ví dụ khác. Năm 2011, Einhorn công khai chỉ trích Green Mountain Coffee Roasters (GMCR) tại một hội nghị đầu tư, đặt câu hỏi về tính minh bạch trong báo cáo tài chính của công ty và gọi đó là “một bong bóng sắp vỡ”. Điều đáng chú ý là Einhorn đã bán khống (short) cổ phiếu GMCR trước khi đưa ra phát biểu này. Sau bài phát biểu, giá cổ phiếu GMCR giảm mạnh 10% chỉ trong một ngày.
Hay như Bill Ackman, nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng của Pershing Square Capital Management sau khi cắt lỗ Valeant Pharmaceuticals (nay là Bausch Health) vào năm 2015 và chịu thiệt hại lên đến 4 tỷ USD. Ackman đã công khai chỉ trích mô hình kinh doanh của Valeant từ đó, đẩy giá cổ phiếu công ty giảm sâu hơn.
Tuy nhiên, cũng có những "cá mập" được giới đầu tư tôn trọng không chỉ vì thành công tài chính và mà còn nhờ những nguyên tắc đạo đức trong đầu tư. Huyền thoại Warren Buffett, huyền thoại đầu tư và chủ tịch Berkshire Hathaway đã thể hiện sự nhất quán trong triết lý đầu tư.
Việc công khai chỉ trích doanh nghiệp sau khi chốt lời không chỉ làm giảm uy tín của các nhà đầu tư lớn như Einhorn hay Ackman, mà còn gây ra tác động tiêu cực đến thị trường. Buffett, ngược lại, luôn giữ thái độ tích cực hoặc trung lập, ngay cả khi ông không còn sở hữu cổ phiếu.
Ví dụ, khi Berkshire Hathaway giảm tỷ lệ sở hữu tại Apple vào năm 2023 để tái phân bổ vốn, Buffett vẫn tiếp tục ca ngợi Apple là “một trong những công ty tuyệt vời nhất thế giới.”
Hay như khi Coca-Cola đối mặt với áp lực từ xu hướng tiêu dùng lành mạnh (giảm tiêu thụ đồ uống có đường) vào năm 2015, Buffett đã giảm bớt tỷ lệ sở hữu. Dù vậy, ông không công khai chỉ trích Coca-Cola. Thay vào đó, Buffett tiếp tục ca ngợi giá trị thương hiệu và mô hình kinh doanh của công ty, nhấn mạnh rằng ông vẫn tin tưởng vào tương lai dài hạn.
Bài học từ Buffett cho thấy, đầu tư không chỉ là trò chơi của con số, mà còn là một hành trình đòi hỏi sự chính trực và trách nhiệm.
