Ngành thép xuất hiện những tín hiệu phục hồi tích cực

Trong báo cáo mới đây, SSI Research kỳ vọng nhu cầu ngành thép sẽ phục hồi trong năm 2024 với mức tăng trưởng hơn 6% so với cùng kỳ, trong đó, mức tiêu thụ của thị trường trong nước có thể tăng 7%.

Theo chuyên gia của SSI Research, mức tiêu thụ thép trong năm 2024 sẽ được hỗ trợ từ sự phục hồi của nền kinh tế vĩ mô, thị trường bất động sản, tương tự như năm 2013. Mặt khác, theo Hiệp hội thép Thế giới, nhu cầu thép thế giới dự kiến tăng 1,9% trong năm 2024 so với mức 1,8% trong năm 2023.

Đối với thị trường xuất khẩu, xuất khẩu thép Trung Quốc dự kiến giảm trong năm 2024 so với mức nền cao trong năm 2023 (mức cao nhất kể từ năm 2016), từ đó hỗ trợ giá thép xuất khẩu của Việt Nam. Theo Viện Nghiên cứu và Quy hoạch công nghiệp luyện kim Trung Quốc, nhu cầu thép ở Trung Quốc dự kiến sẽ giảm 1,7% trong năm 2024 sau khi giảm 3,3% trong năm 2023.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn giữ quan điểm giá thép sẽ khó tăng mạnh trong năm 2024 vì sự phục hồi của thị trường bất động sản Trung Quốc có thể sẽ vẫn chậm, và việc tăng giá thép có thể thúc đẩy hoạt động sản xuất ở Trung Quốc quay trở lại. Hiện tại, phân khúc bất động sản chiếm hơn 30% lượng tiêu thụ thép của Trung Quốc, quốc gia chiếm 50% nhu cầu thế giới.

Về nguyên liệu đầu vào, nhóm phân tích cho rằng, giá quặng sắt tăng có thể khiến chi phí sản xuất cao hơn trong quý I/2024, nhưng sẽ chỉ tác động trong thời gian ngắn.

Cụ thể, giá quặng sắt tăng 13% trong ba tháng cuối năm 2023 do các công ty thép dự trữ theo mùa, đặc biệt là từ Trung Quốc (lượng quặng sắt nhập khẩu của Trung Quốc tăng 6,6% trong năm 2023 sau khi giảm trung bình 2,7%/năm trong hai năm trước đó nhờ không có mức trần sản lượng thép sản xuất cho năm 2023). Chi phí nguyên liệu tăng như vậy gây áp lực lên biên lợi nhuận của các doanh nghiệp thép, bao gồm cả Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) trong những tháng đầu năm 2024.

Tuy nhiên, sự gia tăng tỷ trọng sản lượng xuất khẩu trong tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và thép cuộn cán nóng (HRC) từ 16% trong năm 2022 lên 30% trong năm 2023 sẽ giúp Hòa Phát dễ dàng chuyển giá bán đầu vào sang ra đầu ra hơn.

Bên cạnh đó, SSI Research kỳ vọng áp lực từ chi phí nguyên liệu cao sẽ giảm dần trong dài hạn khi tác động của việc tích trữ giảm dần cùng với sự sụt giảm sản lượng thép Trung Quốc. Nguồn cung quặng sắt dự kiến sẽ ổn định trong thời gian tới.

Công ty quặng sắt Vale (Brazil) dự kiến sẽ sản xuất khoảng 310-320 triệu tấn quặng sắt trong năm 2024, duy trì mục tiêu sản xuất năm thứ hai liên tiếp. Trong khi, tập đoàn khai khoáng Rio Tinto (Australia) cũng đã tái khẳng định dự báo vận chuyển quặng sắt năm tài chính 2024 dao động quanh mức 323 – 338 triệu tấn, so với sản lượng thực tế là 332 triệu tấn trong năm 2023.

Hòa Phát khởi đầu một chu kỳ lợi nhuận mới

Với Tập đoàn Hòa Phát, quý IV/2023 vừa qua, doanh nghiệp này đã có một quý hồi phục ấn tượng với doanh thu thuần và lợi nhuận ròng lần lượt đạt là 34.400 tỷ đồng (tăng 33% so với cùng kỳ) và 2.970 tỷ đồng (tăng 48% so với quý trước và đánh dấu kết quả kinh doanh tốt nhất trong 6 quý gần đây).

Bên cạnh việc giá thép tăng nhẹ, sản lượng tiêu thụ tăng đáng kể là các động lực chính giúp lợi nhuận của Hòa Phát phục hồi mạnh mẽ. Tổng sản lượng thép xây dựng, HRC và phôi thép lần lượt đạt 2,1 triệu tấn (tăng 41% so với cùng kỳ và 23,1% so với quý trước), tương đương với 99% công suất hoạt động và là mức sản lượng cao thứ ba trong lịch sử.

Phân khúc thép xây dựng có sự phục hồi ấn tượng, với sản lượng tăng 48% so với cùng kỳ và 32% so với quý trước đạt 1,21 triệu tấn, nhờ nhu cầu thị trường trong nước phục hồi, xuất khẩu cải thiện và thị phần của công ty tăng lên. Mảng thép HRC cũng ghi nhận sản lượng tiêu thụ cao kỷ lục ở mức 804.000 tấn, tăng 36% so với cùng kỳ do nhu cầu trong nước phục hồi.

Sang năm 2024, tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và HRC của HPG đạt 639.000 tấn trong tháng đầu năm, giảm 16% so với mức cao trong tháng trước do hoạt động xây dựng trước Tết chậm lại. Tuy nhiên, kết quả này vẫn ghi nhận mức tăng trên 40% so với sản lượng trung bình tháng trong quý I/2023.

Từ các yếu tố thuận lợi của chu kỳ phục hồi mới của ngành thép và kết quả kinh doanh cải thiện dần trong những tháng cuối năm 2023, đầu năm 2024, SSI Research dự báo lợi nhuận ròng năm 2024 của Hòa Phát có thể đạt 11.200 tỷ đồng, tương ứng tăng 64,5% so với năm 2023, nhờ sự phục hồi cả về sản lượng tiêu thụ và giá thép.

Ước tính trên dựa trên giả định rằng sản lượng thép xây dựng và HRC của công ty sẽ lần lượt đạt 4,5 triệu tấn (tăng 17,8%) và 3 triệu tấn (tăng 8,3%) trong năm 2024. Ngoài ra, giá thép xây dựng và HRC bình quân dự báo sẽ tăng 3% so với mức tăng bình quân là 5% đối với quặng sắt và giá than. Biên lợi nhuận gộp của Hòa Phát dự kiến sẽ cải thiện lên 14,1% từ mức 10,9% trong năm 2023.

Về dài hạn, lợi nhuận của Hòa Phát được kỳ vọng sẽ tăng hơn 30%/năm trong giai đoạn 2025 - 2027 nhờ việc khởi công dự án Dung Quất 2 vào năm 2025 - 2026, điều này sẽ giúp sản lượng tiêu thụ HRC tăng hơn gấp đôi từ 2,8 triệu tấn trong năm 2023 lên 7,5 triệu tấn vào năm 2027. Sự thiếu hụt nguồn cung trong nước hiện tại khoảng 4 - 5 triệu tấn/năm, cùng với việc đẩy mạnh xuất khẩu gần đây cũng sẽ giúp công ty đẩy mạnh phân khúc HRC sau khi dự án đi vào hoạt động.