Lợi nhuận phân hóa

Là doanh nghiệp cảng biển đầu tiên công bố báo cáo tài chính quý III/2023, Công ty CP Đầu tư Cảng Cái Lân (mã CPI) ghi nhận doanh thu thuần chỉ 8 tỷ đồng, giảm 46% so với cùng kỳ. Giá vốn giảm chậm khiến lợi nhuận gộp của công ty giảm 91% so với cùng kỳ, xuống còn hơn 250 triệu đồng, kéo biên lợi nhuận về mức 3%, từ mức 17,9% của cùng kỳ.

Trong kỳ, doanh thu tài chính của công ty cũng giảm mạnh 92%, còn 3 tỷ đồng, trong khi chi phí quản lý doanh nghiệp lại phát sinh hơn 1,2 tỷ đồng. Kết quả, công ty báo lỗ sau thuế 770 triệu đồng trong quý III/2023 trong khi cùng kỳ năm trước lãi gần 3 tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, Cảng Cái Lân ghi nhận doanh thu đạt 23 tỷ đồng, giảm 49% so với cùng kỳ và lỗ sau thuế gần 1,7 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 5,5 tỷ đồng). Tính đến cuối quý III, mức lỗ lũy kế của Cảng Cái Lân đã trên 404 tỷ đồng, vượt vốn góp (365 tỷ), khiến vốn chủ sở hữu âm 25 tỷ đồng.

Thua lỗ trong quý III/2023 cũng là tình trạng mà Công ty CP Dầu khí đầu tư khai thác Cảng Phước An (PAP) đang phải đối mặt. Trong kỳ, công ty tiếp tục không có doanh thu, chỉ phát sinh chi phí quản lý doanh nghiệp dẫn tới lỗ sau thuế gần 1,7 tỷ đồng, trong khi cùng lỗ 4,6 tỷ đồng.

Giải trình về kết quả kinh doanh, Cảng Phước An cho biết, công ty là doanh nghiệp dự án, hiện đang trong quá trình đầu tư, chưa đi vào hoạt động nên chưa có doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, Cảng Phước An cho biết, trong quý II và quý III năm nay, công ty có phát sinh thu lãi tiền gửi tại các ngân hàng thương mại. Song, theo quy định hiện hành, khoản này sẽ không được hạch toán vào mục doanh thu tài chính khiến tổng các khoản doanh thu trên báo cáo bằng 0.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, Cảng Phước An ghi nhận lỗ gần 5 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ 6 tỷ đồng.

Trong quý III, Công ty CP Cảng Cần Thơ (CCT) ghi nhận doanh thu thuần giảm hơn 4% so với cùng kỳ, xuống 34 tỷ đồng, nhưng giá vốn lại tăng gần 9% lên hơn 28 tỷ đồng, khiến lợi nhuận gộp giảm 31%, còn 6 tỷ đồng. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cũng vì thế sụt giảm hơn một nửa so với cùng kỳ, còn 675 triệu đồng.

Tuy nhiên, nhờ khoản thu nhập khác từ thanh lý tài sản cố định (3,5 tỷ đồng) nên sau khi trừ chi phí, công ty vẫn báo lãi sau thuế đạt 3,3 tỷ đồng, gấp gần 2,5 lần cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng, doanh thu của Cảng Cần Thơ đạt 108 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái và lợi nhuận sau thuế gấp 20 lần cùng kỳ, đạt 4,5 tỷ đồng.

Tương tự, Công ty CP Cảng Đà Nẵng (CDN) dù báo doanh thu thuần tăng 4% so với cùng kỳ, đạt 320 tỷ đồng nhưng do giá vốn tăng nhanh hơn doanh thu nên lãi gộp của công ty giảm nhẹ 2%, còn 11 tỷ đồng.

Tuy doanh thu tài chính đạt 13 tỷ đồng, gấp 2,2 lần cùng kỳ, nhưng chi phí lãi vay cũng tăng gấp 2 lần cùng kỳ và chi phí bán hàng tăng 38%. Kết quả trừ chi phí, công ty thu về gần 68 tỷ đồng lãi sau thuế, tăng nhẹ 3% so với quý III/2022.

Lũy kế 9 tháng, Cảng Đà Nẵng ghi nhận doanh thu thuần gần 905 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 205 tỷ đồng, lần lượt tăng 5% và 4% so với cùng kỳ.

Ngược lại, Công ty CP Cảng Cam Ranh (CCR) lại chứng kiến giá vốn giảm mạnh hơn mức giảm của doanh thu, giúp biên lợi nhuận cải thiện lên mức 24,9%, tương ứng lợi nhuận gộp đạt 8 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ.

Sau khi trừ các khoản thuế, phí, công ty thu về 3 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng gần 50% so với cùng kỳ năm trước.

Lũy kế 9 tháng, Cảng Cam Ranh đạt gần 101 tỷ đồng doanh thu và 10,5 tỷ đồng lãi sau thuế, lần lượt giảm 9,2% và 5% so với cùng kỳ.

Trong khi lợi nhuận của các doanh nghiệp cảng biển nhỏ có sự phân hóa, lợi nhuận của các doanh nghiệp cảng biển lớn được dự báo sẽ không còn có mức tăng trưởng mạnh như quý trước.

Theo đó, Công ty CP Gemadept (GMD) sau khi ghi nhận khoản lãi tăng đột biến trong quý II/2023 nhờ chuyển nhượng cảng Nam Hải Đình Vũ thì khó có động lực lãi đậm trong quý III này. Dự báo kết quả kinh doanh quý III mới đây của SSI Research ước tính, biên lợi nhuận gộp cao hơn trong quý III/2023 là lý do chính giúp lợi nhuận của Gemadept tăng 10% so với cùng kỳ, trong khi sản lượng qua cảng vẫn thấp hơn khoảng 10% so với cùng kỳ và chi phí khấu hao cao hơn từ cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 2. SSI Research kỳ vọng Gemadept sẽ đạt 360 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế trong quý III/2023.

Còn với Công ty CP Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HAH), SSI Research cho rằng giá cho thuê tàu định hạn và giá cước spot trong nước thấp hơn cùng kỳ với chi phí lãi vay cao hơn là nguyên nhân khiến lợi nhuận quý III suy giảm. Do đó, lãi ròng của Xếp dỡ Hải An dự báo đạt 100 tỷ đồng quý III/2023, tăng nhẹ so với quý II nhưng giảm hơn 50% so với cùng kỳ.

Chờ 4 con sóng hồi

Trong báo báo cáo cập nhật triển vọng ngành cảng biển mới đây, Chứng khoán Yuanta Việt Nam kỳ vọng hoạt động kinh doanh vận tải biển sẽ hồi phục từ cuối năm 2023, trong đó nhấn mạnh có 4 con sóng hồi cho nhóm ngành này trong thời gian tới.

Thứ nhất, con sóng tích cực từ dự thảo tăng giá sàn ở cảng. Dự thảo đề xuất tăng giá dịch vụ xếp dỡ container từ ngày 1/1/2024, thay thế Thông tư 54/2018/TT-BGTVT về biểu khung giá dịch vụ hoa tiêu, sử dụng cầu bến phao neo, dịch vụ bốc dỡ container và dịch vụ lai dắt. Trong đó, với giá dịch vụ xếp dỡ sẽ tăng 10% giá sàn xếp dỡ container đối với hầu hết các cảng.

Yuanta đánh giá, việc tăng giá giúp tăng doanh thu cho các cảng được áp dụng, nhất là sẽ tác động tích cực đến những cảng nước sâu, đón được tàu trên 160.000 DWT; khuyến khích doanh nghiệp cảng sử dụng nhiên liệu sạch theo chủ trương của Chính phủ.

Ngoài ra, dự thảo cũng dự kiến tăng mức giá tối đa 19 đồng/GT/giờ (tăng 4 đồng so với hiện tại) đối với tàu thuyền neo buộc tại cầu, bến và tàu nhận được lệnh rời cảng mà vẫn chiếm cầu. Theo Yuanta, điều này có thể giúp các doanh nghiệp cảng có thể linh hoạt trong việc đàm phán giá với khách hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại thì mức độ tác động tích cực có thể không nhiều.

Con sóng thứ hai là giá cước vận tải hồi phục. Chỉ số vận tải đường biển Baltic Dry, đo lường chi phí vận chuyển hàng khô trên toàn thế giới có xu hướng hồi phục trở lại kể từ đầu tháng 9/2023 và đang ở mức cao nhất từ đầu năm đến nay, mặc dù vẫn thấp hơn 3 lần so với mức đỉnh điểm hồi đầu tháng 10/2021.

Giá cước vận tải container đường biển cũng đã giảm về mức trước dịch. Chỉ số container toàn cầu – đại diện cho giá cước vận tải container đã lao dốc hơn 80% so với mức đỉnh hồi tháng 9/2021, quay lại mức giá gần với trước đại dịch.

Yuanta kỳ vọng giá cước vận tải, giá cước thuê tàu sẽ phục hồi từ cuối 2023 và 2024 nhờ vào giá cước đã về mức nền thấp so với giai đoạn trước đó và về ngang bằng với giai đoạn trước dịch COVID-19 nên sẽ khó giảm thêm; nhu cầu vận chuyển hàng hóa bắt đầu sôi động trở lại khi kinh tế toàn cầu phục hồi và lạm phát hạ nhiệt; nguồn cung tàu không tăng thêm.

Con sóng thứ ba là lượng hàng hóa thông qua cảng biển. Tổng sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam bắt đầu giảm tốc kể từ quý II và quý III/2023. Trong 8 tháng đầu năm 2023, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam đạt 495,8 triệu tấn, tương đương so với cùng kỳ năm 2022. Khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển có dấu hiệu tạo đáy trong quý I/2023 và bắt đầu quay trở lại đà hồi phục.

Con sóng thứ tư là xuất nhập khẩu và dòng vốn FDI tích cực. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng năm 2023 đạt 497,66 tỷ USD, giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá trị xuất nhập khẩu đã có dấu hiệu tạo đáy từ đầu năm và hồi phục dần những tháng gần đây.

Trong 9 tháng năm 2023, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 20,2 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ, FDI thực hiện đạt khoảng 15,9 tỷ USD, tăng 2,2%. Dòng vốn FDI đang hồi phục tích cực từ quý I/2023, kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng thêm trong thời gian tới.