Quý đầu năm nay, xuất khẩu tôm tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 35% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Kỳ vọng đà tăng trưởng này vẫn duy trì trong quý II/2024 khi tồn kho tại các thị trường giảm, tín hiệu thị trường đã có phần sáng hơn. Tuy nhiên, tại thị trường Hàn Quốc lại có xu hướng ngược lại.

Tỷ trọng tôm chế biến bảo quản xuất khẩu sang Mỹ, Nhật Bản, EU đang có xu hướng tăng và trội hơn so với tôm nguyên liệu, cho thấy tôm Việt Nam đang phát huy được thế mạnh của mình và đang có hướng đi đúng.

Tháng 2/2024, nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào Trung Quốc tăng 22% về khối lượng và tăng 3% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023, trong khi nhập khẩu từ Ecuador giảm 24% về khối lượng và giảm 35% về giá trị so với cùng kỳ.

Australia là thị trường nhiều tiềm năng, dư địa tăng trưởng cho thủy sản Việt Nam trong thời gian tới, nhờ có Hiệp định CPTPP, sự quan tâm tích cực của chính phủ hai nước cho hoạt động thương mại, trong đó có thương mại thủy sản. Đặc biệt, ngày 7/3/2024, Việt Nam và Australia đã chính thức nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, đưa quan hệ hai nước bước vào kỷ nguyên hợp tác mới.

Ấn Độ, Ecuador và Việt Nam - 3 trong số 4 nguồn cung tôm lớn nhất vào Mỹ, có thể sẽ buộc phải trả thuế chống trợ cấp sơ bộ ngay cuối tuần này, dao động từ dưới 2% đến tối đa 196%. Indonesia, nhà cung cấp tôm lớn thứ ba cho Mỹ, nhận được quyết định sơ bộ không có trợ cấp, theo thông báo của Bộ Thương mại Hoa Kỳ hôm 26/3/2024.

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa đăng thông báo trên Công báo Liên bang về kết quả cuối cùng của kỳ rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 19 (POR19) đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ giai đoạn từ ngày 01/8/2021 đến 31/7/2022, theo đó có 5 doanh nghiệp chịu mức thuế chống bán phá giá là 0,18 USD/kg, cao hơn 0,04 USD/kg so với mức thuế sơ bộ.

Ba thị trường chủ lực nhập khẩu cá tra Việt Nam trong các tháng đầu năm nay là Trung Quốc, Mỹ và EU, trong đó thị trường Trung Quốc, EU giảm lần lượt là 4% và 18,1%.

2 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu tôm tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Top 5 thị trường xuất khẩu hàng đầu có 2 thị trường giảm là EU và Hàn Quốc, 3 thị trường nhóm đầu là Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản đều đạt mức tăng trưởng tốt, đặc biệt thị trường Trung Quốc tăng 3 con số. Do vậy, ngành tôm kỳ vọng sớm trở lại đường đua tăng trưởng trong năm nay.

Nhu cầu nhập khẩu tôm đang tăng cao, nhất là Trung Quốc và Trung Đông. Các khách hàng tiềm năng ở Mỹ đã “kết nối lại” đặt hàng cá tra phi lê. Viêc cá minh thái, cá tuyết xuất xứ từ Nga vừa bị EU áp thuế 13,7%, đang tạo thêm cơ hội cho cá tra Việt Nam. Hội chợ thủy sản quốc tế cũng là cơ hội tăng đơn hàng cho doanh nghiệp thủy sản.

Mặc dù chỉ đứng ở vị trí thứ ba trong top 5 thị trường nhập khẩu tôm hàng đầu của Việt Nam, nhưng Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đánh giá rất cao về tiềm năng của thị trường Nhật Bản và cho rằng “xuất khẩu tôm của Việt Nam có nhiều triển vọng” tại thị trường Nhật Bản trong năm 2024.

Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ được cho là vẫn còn nhiều khó khăn phía trước do phải đối mặt với vụ kiện chống trợ cấp của Hiệp hội Chế biến tôm Mỹ (ASPA).

Đầu năm 2024, căng thẳng Biển Đỏ, giá cước vận tải tăng vọt, khiến ngành tôm đối mặt nhiều khó khăn. Tuy vậy, VASEP vẫn đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 4 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2023.

Năm 2024, ngành cá tra đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt 2 tỷ USD, tăng 11,11% so với năm 2023.

Sau COVID-19, bây giờ là căng thẳng biển Đỏ, lại một lần nữa bộc lộ điểm yếu của ngành logistics trong nước, khi hoàn toàn chịu sự chi phối của các hãng tàu nước ngoài khi họ được độc quyền định giá cước cùng các giá dịch vụ vận tải.

Căng thẳng tại Biển Đỏ ảnh hưởng đến an toàn vận tải của nhiều hãng tàu, buộc họ phải thay đổi hành trình, dẫn đến thời gian vận chuyển dài hơn, chi phí tăng lên. Cụ thể, cước đi bờ Tây Mỹ (LA) tăng thêm 55-60%. Cước đi Bờ Đông (NY) tăng thêm 58-73%. Riêng cước đi EU tăng khoảng 3,5 lần.

Trong khi xuất khẩu thủy sản gặp nhiều khó khăn thì sản xuất, xuất khẩu surimi (bột cá xay làm thực phẩm cho người) và bột cá đang phát triển mạnh và được dự báo sẽ sớm gia nhập vào câu lạc bộ xuất khẩu tỷ đô trong tương lai gần.

Trong tháng 9/2023, một số sản phẩm thủy sản chủ lực đã lấy lại sự cân bằng so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu tôm và cá ngừ đều đạt mức tương đương với tháng 9/2022, và xu hướng sụt giảm xuất khẩu sẽ không còn khi các nhà nhập khẩu tăng mua, chuẩn bị nguồn hàng phục vụ nhu cầu trong mùa lễ, tết cuối năm.

Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu thủy sản hàng đầu Việt Nam, nằm trong top 3 cùng với Mỹ và Nhật Bản.