UBND TP.HCM vừa phê duyệt đề án cải tạo, xây dựng lại hàng trăm chung cư cũ xuống cấp, hư hỏng nặng trên địa bàn, nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và chỉnh trang đô thị. Đây được xem là bước đi quan trọng trong bối cảnh nhiều khu chung cư có tuổi đời hơn nửa thế kỷ đang đối mặt nguy cơ sụp đổ, tiềm ẩn rủi ro lớn về an sinh xã hội.
Theo số liệu từ đề án, TP.HCM hiện có 474 chung cư xây dựng trước năm 1975, trong đó 16 tòa nhà bị xếp hạng cấp D (hư hỏng nặng, nguy hiểm).
Phần lớn các công trình này đã xuống cấp nghiêm trọng do tuổi thọ vượt 50 năm, kết hợp với tình trạng lấn chiếm, cơi nới trái phép làm gia tăng tải trọng.
Đáng chú ý, 98,52% chung cư thuộc nhóm này có chiều cao dưới 8 tầng và 74,89% sở hữu diện tích khuôn viên dưới 1.000m², khiến việc quy hoạch lại gặp nhiều khó khăn.
Không chỉ dừng ở nhóm chung cư trước 1975, thành phố còn xác định thêm 53 chung cư xây dựng từ năm 1975 đến 1994 (nhóm 1994) với tình trạng sở hữu phức tạp, phân tán qua nhiều đơn vị quản lý. Trong đó, 98% là thấp tầng và 62% có diện tích đất hạn chế, tập trung tại các quận trung tâm như Quận 1, 3, 4, 5, 10, 11 và TP. Thủ Đức.
Cản trở lớn nhất của đề án nằm ở vấn đề sở hữu đa dạng, bao gồm cả nhà nước và tư nhân, cùng hàng loạt giao dịch chuyển nhượng bất hợp pháp. Hệ thống kỹ thuật lạc hậu, môi trường sống mất vệ sinh và nhận thức hạn chế của cư dân (đa phần thu nhập thấp) về quyền sở hữu càng làm tăng thêm áp lực.
Dù giai đoạn 2016-2020 đã đạt được một số kết quả như kiểm định chất lượng, sửa chữa khẩn cấp, việc xử lý triệt để các chung cư cấp D vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng.
TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 cơ bản hoàn thành công tác chuẩn bị cải tạo cho cả hai nhóm chung cư (trước 1975 và 1975-1994), đồng thời sửa chữa, nâng cấp toàn bộ chung cư cấp B, C.
Với 16 chung cư cấp D, TP.HCM cam kết xây mới 7 tòa đã được di dời và tiếp tục xử lý 9 tòa còn lại. Đến năm 2035, thành phố phấn đấu hoàn thành việc cải tạo toàn bộ chung cư cũ trước 1975 và các công trình hư hỏng nặng thuộc nhóm 1975-1994.
