Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tháng 8 lạm phát toàn phần đã tăng 0,88% so với tháng trước, là mức tăng cao nhất trong vòng 18 tháng qua.
Nguyên nhân chính là do giá lương thực và giá xăng dầu tăng mạnh. Ngoài hai nhóm hàng chịu ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài (giá gạo và giá dầu tăng) thì áp lực lạm phát trong nước cũng đến từ việc tăng giá của nhóm nhà ở, vật liệu xây dựng và giáo dục.
Dù giá cả diễn biến phức tạp, nhưng trong Báo cáo vĩ mô tháng 9 mới công bố, các chuyên gia phân tích tại Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vẫn cho rằng, việc kiểm soát lạm phát dưới 4,5% theo mục tiêu Quốc hội đề ra hồi đầu năm là vẫn khả thi. Tuy nhiên, chuyên gia cũng nhận định việc lạm phát tăng trong những tháng cuối năm có thể sẽ phần nào tác động đến triển vọng tiếp tục giảm lãi suất điều hành của NHNN trong quý III/2023.
Trong tháng 8, lãi suất huy động tiếp tục có một nhịp giảm mạnh trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng còn rất chậm. Trong tháng này, lãi suất huy động các kỳ hạn của nhóm ngân hàng quốc doanh giảm 30-50 điểm cơ bản, trong khi nhóm ngân hàng tư nhân giảm nhiều hơn 50-100 điểm cơ bản.
Tính từ đầu năm đến nay, lãi suất huy động đã giảm 150-250 điểm cơ bản, tuỳ kỳ hạn và như vậy đã giảm sâu hơn mức giảm lãi suất điều hành của NHNN. Song song với đó, tín dụng tăng khá thấp trong hai tháng đầu của quý III, sau khi giảm trong tháng 7, tín dụng đã phục hồi trong tháng 8.
Tính đến ngày 24/8/2023, tín dụng ước tăng 5,03% so với đầu năm, quy mô tín dụng tăng thêm trong hai tháng chỉ khoảng 40 nghìn tỷ đồng. Mặc dù tín dụng thường yếu trong khoảng đầu quý III, nhưng diễn biến năm nay cho thấy nhu cầu tín dụng vẫn rất yếu.
Theo VDSC, nhịp giảm mạnh của mặt bằng lãi suất trong tháng 8 sẽ kích hoạt tiếp đà giảm lãi suất cho vay, từ đó giúp tăng trưởng tín dụng cải thiện trong các tháng tới.
Hiện tại, lãi suất huy động của hệ thống ở hầu hết các kỳ hạn đã giảm về tương đương mặt bằng lãi suất tại thời điểm tháng 9/2022, duy chỉ còn lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng là đang cao hơn 30 điểm cơ bản so với thời điểm tháng 9/2022.
Tuy nhiên, nếu so với mức lãi suất thấp kỷ lục trong giai đoạn COVID-19, mặt bằng lãi suất hiện tại vẫn đang cao hơn khoảng 30-100 điểm cơ bản. Trong khi đó, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng vẫn đang duy trì ở mức thấp kỷ lục trong suốt tháng 8.
Tháng 9 là một trong những tháng đỉnh điểm về áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), đặc biệt là trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản với quy mô đáo hạn khoảng 27 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, theo chuyên gia VDSC, hoạt động huy động vốn qua kênh trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản đã có sự phục hồi đáng kể trong tháng 8, cùng với hoạt động đàm phán về kỳ hạn trả nợ và lãi vay của các tổ chức phát hành vẫn đang diễn ra tương đối tích cực. Theo đó, vấn đề TPDN đáo hạn có thể sẽ không tạo ra nhiều áp lực thanh khoản đối với hệ thống trong tháng 9.
Bên cạnh đó, mặc dù nhu cầu tín dụng tháng 9 tiếp tục phục hồi, Thông tư 06 sửa đổi theo hướng tiếp tục nới lỏng điều kiện cho vay sẽ tạo tiền đề để giúp thanh khoản hệ thống ổn định. Tổng hợp diễn biến lãi suất huy động giảm mạnh trong tháng 8, tín dụng phục hồi trong bối cảnh thanh khoản hệ thống không chịu quá nhiều áp lực trong tháng 9, cùng với yếu tố lạm phát tăng trở lại, chuyên gia VDSC cho rằng sẽ chưa cần thiết để NHNN giảm tiếp lãi suất điều hành trong quý III/2023 và kịch bản cơ sở hiện tại là mặt bằng lãi suất điều hành sẽ giữ nguyên cho đến hết năm nay.
