Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) vừa có ý kiến góp ý đối với dự thảo sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
Hiện nay, dự thảo đề cập việc bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng và cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp và ngân hàng đáp ứng đủ điều kiện.
Nhưng VGTA cho rằng không nên bổ sung cho phép ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, do không phải là tổ chức chuyên sâu về sản xuất và kinh doanh vàng.
VGTA chỉ ra rằng, theo Luật Các tổ chức tín dụng ngày 18/1/2024, ngân hàng thương mại (NHTM) không có chức năng nhiệm vụ sản xuất vàng; nhiệm vụ chính của các NHTM là kinh doanh tiền tệ (đặc biệt là hoạt động tín dụng) và cung ứng dịch vụ thanh toán.
Nếu để các NHTM tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, các NHTM buộc phải sử sụng nguồn vốn khá lớn (đầu tư nhà xưởng, máy móc, đào tạo tay nghề nhân công) đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính. Điều này ảnh hưởng đến nhiệm vụ trọng tâm của các tổ chức tín dụng giai đoạn 2025 - 2030 là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Theo VGTA, lịch sử chứng minh các ngân hàng sản xuất và kinh doanh vàng miếng không hiệu quả như Agribank, Scombank, ACB giai đoạn trước 2012. Việc để các ngân hàng sản xuất, kinh doanh vàng từng để lại hậu quả kéo dài khiến cơ quan quản lý phải có giải pháp ổn định trở lại.
Bên cạnh đó, VGTA cũng đề xuất bỏ quy định "doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng" và "vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng" mới được sản xuất vàng miếng.
VGTA cho rằng quy định này quá chặt, hiện chỉ có 3 doanh nghiệp (DN) sản xuất kinh doanh vàng có thể đáp ứng được điều kiện này. Với quy định trên, số lượng DN tham gia sản xuất vàng miếng không đáng kể, dễ hình thành để nhà nước vẫn độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng, hạn chế nguồn cung vàng miếng.
VGTA cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có thể tham khảo thực tế nhu cầu vốn ban đầu của Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) để đầu tư sản xuất vàng miếng, từ đó có quy định sát với thực tiễn.
VGTA kiến nghị vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng trở lên là phù hợp. Ngoài ra, nên tập trung về năng lực sản xuất của DN (tài sản, cơ sở vật chất, kỹ thuật để sản xuất vàng miếng của DN); về hiệu quả kinh doanh, uy tín DN, thương hiệu trên thị trường; mẫu mã, chất lượng sản phẩm vàng miếng; tình hình chấp hành quy định của nhà nước liên quan đến kinh doanh vàng.
VGTA cũng đề nghị NHNN cấp hạn mức xuất, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng theo hàng năm. Việc phân bổ cần được thực hiện ngay từ đầu năm, theo nguyên tắc công khai minh bạch và không phát sinh các giấy phép con. Từ đó, doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm và khối lượng (trong hạn mức) để nhập khẩu, và sẽ báo báo cáo định kỳ với NHNN. Việc điều chỉnh bổ sung hạn mức nhập khẩu, xuất khẩu vàng miếng do NHNN quyết định.
