Trong báo cáo vĩ mô mới công bố, Nhóm chuyên gia thuộc Khối ngoại hối, thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán của Ngân hàng HSBC Việt Nam cho biết, cặp tỷ giá USD-VNĐ tiếp tục chứng kiến một năm với rất nhiều biến động khó lường. Cũng như nhiều loại tiền tệ khác trong khu vực, tỷ giá ngoại tệ của các quốc gia trong khu vực trong đó có Việt Nam đang đứng trước nhiều biến số khó lường trong thời gian gần đây do những nhiễu động trước thềm bầu cử Tổng thống Mỹ, các gói kích thích kinh tế của Trung Quốc và các căng thẳng địa chính trị khác.

Theo HSBC, diễn biến tỷ giá USD/VND năm nay có thể chia làm ba giai đoạn tương ứng với ba quý gần nhất.

Trong đầu quý 2, tỷ giá USD/VND đã tăng giá mạnh từ mức 24.650 lên mức cao nhất năm 25.460 chỉ trong vỏn vẹn gần 2 tháng, tương đương mức mất giá hơn 3%. Trong giai đoạn đó, kỳ vọng cắt giảm lãi suất của Fed giảm, khiến khác biệt về chính sách điều hành trở nên rõ nét và đưa chênh lệch lãi suất VNĐ – USD tăng cao, dữ liệu tiếp tục vượt trội ở Mỹ và rủi ro địa chính trị đã hỗ trợ đồng bạc xanh trong suốt thời gian đó.

Để hỗ trợ thị trường, NHNN đã phải can thiệp thông qua nghiệp vụ bán USD từ dự trữ ngoại hối cũng như phát hành tín phiếu ngắn hạn nhằm giảm đà tăng của tỷ giá.

Bước sang quý 3, xu hướng đảo chiều khi tỷ giá USD/VND giảm giá mạnh trở lại về mức 24.600, tương đương mức mất giá chỉ còn 1,3% tại thời điểm cuối tháng 9. Nhờ vào các biện pháp hỗ trợ thị trường từ cơ quan điều hành, cũng như việc NHTW Mỹ Fed hạ lãi suất lần đầu tiên đưa chỉ số dollar hạ nhiệt, đồng thời góp phần giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất VNĐ-USD.

Tuy nhiên, bước sang quý 4, câu chuyện về áp lực tỷ giá tăng quay trở lại. Tính riêng trong tháng 10 vừa qua, các loại tiền tệ châu Á trung bình đã giảm hơn một nửa mức tăng trong quý 3 so với đồng USD trong bối cảnh đồng bạc xanh nhanh chóng phục hồi lại sức mạnh.

Quan sát một cách tổng thể, HSBC cho biết một số loại ngoại tệ chịu ảnh hưởng tiêu cực hơn khi dòng vốn chảy ra – ví dụ, cặp USD-INR đạt mức cao kỷ lục mới, trong khi cặp USD-KRW hiện đang ở gần mức cao nhất trong năm. Tương tự, tỷ giá USD-VNĐ tiếp tục tăng nhanh và mạnh quay trở lại gần mức đỉnh cũ của năm nay là 25.450.

Theo nhóm nghiên cứu HSBC, những biến số trước thềm bầu cử Tổng thống Mỹ cho tới khi ông Donald Trump đắc cử, cùng những số liệu kinh tế khả quan, đặc biệt liên quan tới việc làm, của Mỹ thời gian qua thổi bùng lên đà tăng giá chỉ số USD, cũng như hạ đi kỳ vọng về cường độ giảm lãi suất của Fed trong chu kỳ mới này. Tương tự như những giai đoạn trước, NHNN đã áp dụng chính sách điều hành tỷ giá linh hoạt thông qua việc đặt giá bán USD hỗ trợ thị trường tại mức 25.450 đồng thời tiếp tục giới thiệu lại công cụ phát hành tín phiếu nhằm điều tiết nguồn vốn trên thị trường liên ngân hàng, qua đó gián tiếp góp phần củng cố niềm tin thị trường và giảm áp lực lên tỷ giá.

"Vào thời điểm này ngay cả khi sự kiện bầu cử Tổng thống Mỹ đã qua, vẫn là rất khó khăn để đặt ra được một kịch bản rõ nét nào về diễn biến của tỷ giá trong thời gian sắp tới", nhóm nghiên cứu HSBC cho hay.

Về lãi suất, trong bối cảnh Chính phủ quyết tâm đạt được các chỉ tiêu tăng trưởng đã đề ra trong năm nay, NHNN đứng trước nhiệm vụ tương đối nặng nề khi điều hành chính sách tiền tệ theo hướng hỗ trợ tăng trưởng thông qua phấn đấu giảm lãi suất cho vay, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Tuy nhiên, khi tỷ giá đứng trước áp lực tăng, chính sách tiền tệ của Mỹ và các quốc gia vẫn chưa chuyển hướng rõ rệt đặt ra rất nhiều thách thức để hoàn thành nhiệm vụ này.

Trên thực tế, mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng liên tục đứng trước áp lực tăng. Cụ thể, lãi suất bình quân liên ngân hàng VND đã có phiên tăng mạnh ở các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống vào đầu tháng 11, trong đó lãi suất qua đêm lên mức 6,2%/năm, cao nhất kể từ đầu năm 2024 đến nay. Kể từ đầu tháng 10 đến nay, NHNN cùng lúc phải áp dụng linh hoạt các công cụ điều hành thanh khoản để giải quyết vấn đề ổn định tỷ giá thông qua nghiệp vụ phát hành tín phiếu và đồng thời đảm bảo thanh khoản cho hệ thống thông qua kênh hoạt động thị trường mở.

Với sự phục hồi vẫn chưa đồng đều cùng với mục tiêu tăng trưởng năm sau duy trì ở mức cao, Nhóm Nghiên cứu Toàn cầu HSBC kỳ vọng NHNN sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 4,5% cho đến cuối năm 2025.