Các thương nhân châu Âu cho biết, các chào giá ban đầu dự kiến sẽ đưa ra vào tuần tới, sau đó là đàm phán giá. Thông tin chi tiết về thời gian vận chuyển, nguồn gốc gạo được chấp nhận và ngày nộp đơn chào hàng vẫn chưa được công bố. Tuy nhiên, các thương nhân này cho rằng Bulog đang tìm kiếm loại gạo trắng loại 5% tấm, từ niên vụ 2023 - 2024, loại gạo này đã được xay xát cách đây không quá 6 tháng.

Indonesia tăng cường nhập khẩu gạo để giảm nhiệt giá gạo nội địa sau một vụ mùa kém cỏi

Cuộc đấu thầu lần này tiếp tục nỗ lực của Chính phủ Indonesia nhằm tăng cường nhập khẩu hạ giá gạo nội địa sau một vụ mùa kém cỏi.

Năm 2024, Bulog được cấp hạn ngạch nhập khẩu 2 triệu tấn gạo, nhưng do vụ thu hoạch lớn vào tháng 3 và 4 bị trễ đến 2 tháng nên Chính phủ Indonesia đã phân bổ hạn ngạch nhập khẩu gạo bổ sung 1,6 triệu tấn cho năm nay. Như vậy, tổng hạn ngạch nhập khẩu gạo trong năm 2024 của Indonesia lên đến 3,6 triệu tấn gạo, đây là con số không hề nhỏ sau nhiều năm nước cố gắng đẩy mạnh sản xuất trong nước, giảm phụ thuộc nguồn cung gạo từ nước ngoài.

Tính đến nay, Indonesia đã nhập khẩu 650.000 tấn gạo và ký hợp đồng nhập khẩu thêm 300.000 tấn gạo cho năm 2024. Giá gạo ở Indonesia đã tăng thêm khoảng 25% kể từ năm ngoái, sau khi hiện tượng thời tiết El Nino làm giảm lượng mưa năm 2023, làm giảm sản lượng và làm tăng thêm lạm phát lương thực trong nước.

Trước thông tin Bulog mở thầu quốc tế mua 300.000 tấn gạo 5% tấm thường, một doanh nghiệp ở miền Tây cho rằng, lần mở thầu này Bulog không thể hiện nguồn gốc gạo được chấp nhận, có thể họ muốn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân Ấn Độ tham gia (tư nhân Ấn Độ có thể mua gạo các nước khác tham gia đấu thầu).

“Đợt mở thầu lần trước của Bulog, Tập đoàn Olam (Ấn Độ) cũng tham gia và thắng thầu nhưng họ mua gạo Việt Nam để giao cho Bulog”, doanh nghiệp này nói.

Thầu Bulog - tác nhân tích cực giúp tăng giá lúa gạo trong nước

Hiện nay trên thị trường xuất khẩu, giá gạo Việt Nam đang tăng, nếu đợt mở thầu 300.000 tấn gạo lần này doanh nghiệp Việt Nam thắng thầu với số lượng lớn thì chắc chắn giá gạo trong nước sẽ tăng lên nữa. Bên cạnh đó, trường hợp Iran và Israel xảy ra chiến sự sẽ làm cho tình hình ở Trung Đông càng thêm bất ổn, ảnh hưởng đến giá gạo trên thị trường thế giới và có thể quay về mức giá của năm 2023.

Dự đoán được tình hình này các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải bỏ giá cao, nếu bỏ giá bằng với lần thầu trước sẽ có nguy cơ thua lỗ, vì có nhiều khả năng không mua được hàng giao cho đối tác do giá gạo trong nước tăng cao. Tuy nhiên, chưa biết phía Thái Lan có bỏ giá cao hay không vì nước này đang vào vụ thu hoạch và giá gạo trong nước cũng đang giảm. Hiện nay giá gạo 5% tấm thường của Thái Lan đang bán ra khoảng hơn 570 USD/tấn, và họ cũng đang thu hoạch giống lúa OM5451 của Việt Nam.

Một thương nhân ở TP. Hồ Chí Minh dự đoán, thầu Bulog lần này có thể mức giá bỏ thấp nhất và các doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể đưa ra mức giá từ 620 USD trở lên (c&f), khoảng 580-590 USD/tấn (fob), tùy vào vị trí giao hàng ở cảng nào ở Indonesia.

Song, có ý kiến cho rằng, giá 580-590 USD/tấn vẫn chưa có lời, vì hiện nay lúa Đông Xuân đã cuối vụ, nguồn cung hạn chế, đặc biệt là nguồn cung gạo IR50404, loại gạo phù hợp với thầu Bulog. Dù vậy, vẫn sẽ khó đẩy giá Bulog lên cao do họ so sánh với giá một số doanh nghiệp bán đi Philippines chỉ ở mức giá 565 USD/tấn (đi hàng tàu), hàng đi container có giá 580-590 USD/tấn.

“Rất có thể Bulog dựa vào mức giá này để có cớ “đè” giá gạo Việt Nam. Đúng ra, trước khi doanh nghiệp Việt Nam tham gia đấu thầu Bulog, Bộ Công thương hoặc Hiệp hội Lương thực phải có ý kiến để hạn chế vấn đề tranh bán rồi bỏ thầu giá thấp. Song, chỉ nhìn vào giá bán gạo Philippines chúng ta không biết được bên trong câu chuyện này là như thế nào, rất có thể là do thương nhân Philippines chuyển giá để né thuế”, một doanh nghiệp ở miền Tây dự đoán.

Theo doanh nghiệp này, đợt thầu vừa rồi của Bulog, doanh nghiệp Việt Nam trúng 108.000 tấn gạo đã tác động lên thị trường lúa gạo, đẩy giá tăng lên. Thầu lần này nếu doanh nghiệp tiếp tục trúng với khối lượng lớn thì giá gạo sẽ tiếp tục tăng, do Việt Nam vào cuối vụ thu hoạch nguồn cung dồi dào như trước và có thể khó mua được hàng. Mặt khác, Việt Nam còn phải giao cho Cuba 60.000 tấn gạo mới xong hợp đồng, và còn phải giao hàng cho Malaysia.

Ngoài ra, trong tháng này, các tập đoàn như Olam, Louis Dreyfus và Sika (Singapore) đưa tàu lớn vô lấy hàng giao cho các đối tác ở châu Phi, giá bán dao động từ 630 - 635 USD/tấn. Kho của các ông lớn này còn dự trữ một lượng lớn gạo thơm, nhờ khi lúa Đông Xuân thu hoạch rộ, giá lúa gạo giảm họ tập trung đẩy mạnh mua vào chờ giá tốt bán ra, nay họ đưa tàu vào lấy hàng giao cho khách.

"Tóm lại, khi Bulog mở thầu là điều kiện tích cực giúp giá lúa gạo trong nước tăng lên, đây là một tín hiệu tích cực cho nông dân và thị trường", doanh nghiệp cho biết.