Tăng giá gạo là một thách thức lớn cho thương mại gạo toàn cầu

Phát biểu tại Tọa đàm “Tình hình thị trường lúa gạo thế giới” do Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) phối hợp với SS RiceNews tổ chức ngày 6/9, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch VFA cho biết, lệnh cấm xuất khẩu gạo đột ngột ngày 20/7/2023 của Ấn Độ, tiếp theo là lệnh dừng xuất khẩu gạo của một số nước khiến nhu cầu cho mặt hàng lương thực thiết yếu này khan hiếm, đẩy giá gạo tăng mạnh so với thời điểm trước, đã tác động lớn đến thương mại gạo thế giới.

Nhằm thực hiện chỉ đạo của chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, VFA đã phối hợp với UBND các địa phương sản xuất lúa gạo triển khai đồng bộ các nhiệm vụ giải pháp đến các hội viên của VFA và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trong cả nước với phương châm tận dụng cơ hội thời cơ thị trường đẩy mạnh xuất khẩu góp phần thúc đẩy tăng trưởng của đất nước, bảo đảm lưu thông, tham gia bình ổn thị trường, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống.

Ông Nam cho biết, trong thời gian tới tình hình sản xuất và thị trường thương mại gạo thế giới dự báo có nhiều biến động do chính sách xuất nhập khẩu gạo của một số nước, diễn biến thời tiết cực đoan ảnh hưởng đến sản xuất lúa gạo, do đó, vấn đề an ninh lương thực quốc gia hơn lúc nào hết cần được đưa lên hàng đầu.

Tại toạ đàm, ông V Subramanian, đại diện SS RiceNews cho rằng, việc tăng giá gạo hiện nay là một thách thức lớn cho thương mại gạo toàn cầu, nguyên nhân tăng giá gạo do đầu cơ và có quá nhiều đồn đoán. Từ đó, có thể khiến các nhà cung cấp gạo trong chuỗi cung ứng tạo ra làn sóng vỡ nợ, thua lỗ và phức tạp, như bán khống do đang chịu áp lực.

Trong tình huống này chỉ những doanh nghiệp có hàng trong kho mới thành công. Rất nhiều cuộc đàm phán lại, cùng sự chậm trễ trong giao hàng và điều này có nghĩa là chi phí vận chuyển và hậu cần trên toàn chuỗi giá trị đều tăng cao, dẫn đến nhiều rủi ro không lường trước.

“Các quyết định của các nước mua gạo trước quý IV/2023, và chính sách của Ấn Độ tiếp tục là nguyên nhân ảnh hưởng thị trường gạo xuất khẩu sắp tới”, ông V Subramanian nhấn mạnh.

Hai yếu tố chính tác động đến thị trường lúa gạo

Ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch VFA, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Intimex Group cho biết, có được nguồn thông tin tốt về thị trường thương mại gạo toàn cầu sẽ giúp rất nhiều cho doanh nghiệp. Bởi vai trò chính trị của lúa gạo rất lớn và không ai có thể biết trước được mọi chuyện có thể xảy ra ở các nước xuất khẩu gạo lớn.

VFA cũng đưa ra cảnh báo vụ Hè Thu 2023 giá lúa gạo sẽ không xuống mà tăng lên nhưng các doanh nghiệp cho rằng giá gạo rồi sẽ xuống nên hợp đồng ký bán gạo giá tương đối, khi Ấn Độ quyết định cấm xuất khẩu gạo thị trường giá gạo bật lên khá cao. Nếu để ý kỹ sẽ thấy, từ năm 2022, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu gạo… Và cuộc xung đột Nga – Ukraine là cơ hội để họ làm tiếp tục làm là rất cao. Thực tế họ làm rất nhanh và quyết liệt.

Để tránh rủi ro, ông Nam cho biết, doanh nghiệp rất cần các công ty dự báo thị trường cung cấp thông tin kịp thời, trung thực và các số liệu phải sao sát thị trường để VFA có thể trao đổi với các thành viên trong hiệp hội cũng như cung cấp cho các doanh nghiệp kinh doanh sản xuất lúa gạo.

Mặt khác, VFA rất quan tâm đến các bình luận của các chuyên gia kinh doanh lúa gạo hàng đầu trên thế giới về nhận định thị trường của từng nước, cơ hội và rủi ro để doanh nghiệp có thể nhìn thấy được vấn đề có khả năng xảy ra để đưa ra các tính toán, hạn chế thấp nhất những rủi ro cho doanh nghiệp.