Giá cà phê Robusta trong nước ngày 2/1 tăng nhẹ 100 – 200 đồng/kg. Giá thấp nhất tại Lâm Đồng đạt mức 67.500 đồng/kg và cao nhất tại Đắk Lắk và Đắk Nông chốt mức ở 68.400 đồng/kg. Đây là mức giá cao nhất trong các vụ cà phê từ trước đến nay.

Đến tháng 4/2024, thế giới hầu như không còn có nguồn cung nào khác ngoài cà phê Việt Nam

Tây Nguyên đang thu hoạch rộ cà phê và Tết Nguyên đán sắp đến gần nên có một số nông dân cần tiền trang trải phải đẩy mạnh bán ra, tuy vậy giá cà phê nhân xô trên thị trường vẫn đứng ở mức cao, so với các vụ thu hoạch trước đây là điều hiếm có.

Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê-Ca cao Việt Nam (Vicofa) cho biết, do nhu cầu tiêu thụ cà phê Robusta thế giới tăng cao đẩy giá cà phê nhân trong nước tăng xấp xỉ 70.000 đồng/kg, so với năm 2001 giá cà phê đã tăng hơn 20 lần và nếu doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh mua vào để thực hiện các hợp đồng đã ký hoặc đầu cơ tích trữ thì giá cà phê nội địa sẽ tiếp tục lên nữa.

Giá cà phê tại sàn London cũng giao dịch trên mức 2.800 USD/tấn và giá bán thực khoảng 3.000 USD/tấn. Như vậy so với năm 2001 giá cà phê xuất khẩu đã tăng 10 lần.

“Có một điều mà chúng tôi thật sự lo lắng, nếu như tháng 6/2023 doanh nghiệp hầu như không còn hàng để mua, trừ hàng tồn kho thì dự báo năm nay có thể vào tháng 5/2024, thậm chí là tháng 4/2024, Việt Nam sẽ không còn hàng để mua. Đây là vấn đề rất mới và rất nguy hiểm nhưng so với niên vụ 2023 - 2024 thì câu chuyện này tất nhiên sẽ phải như vậy, còn thực tế như thế nào vẫn phải chờ đợi diễn biến trên thị trường”, ông Nam nói.

Theo Vicofa, sản lượng cà phê tiếp tục giảm sẽ dẫn đến một vấn đề quan trọng nữa là Việt Nam không còn hàng tồn kho, đặc biệt đến tháng 2/2024, sẽ buộc các doanh nghiệp phải trì hoãn thời gian giao hàng. Thông thường trước đây, hàng tồn kho từ 150.000 đến 200.000 tấn nhưng năm nay thiếu hẳn nguồn hàng này.

Trước đây Vicofa từng đưa ra nhận định, giá sàn London sẽ giảm thậm chí giảm xuống dưới 2.200 USD/tấn, đến nay không những không giảm mà lại tăng cao do hàng trong kho không có nên bắt buộc giá phải tăng và cà phê Conilon của Brazil cũng có giá tương đương giá cà phê Việt Nam nên giá sàn London sẽ khó giảm.

“Nếu giá sàn London tiếp tục tăng thì giá cà phê Robusta Việt Nam sẽ như thế nào, trong khi thị trường châu Âu lại rất cần loại cà phê này, và theo các đại diện châu Âu, khu vực này đang trông cậy vào cà phê Việt Nam và có một số ít nước vào vụ giống như Việt Nam nhưng thực ra lượng hàng đó không đáng kể”, ông Nam đặt vấn đề.

Những diễn biến trên thị trường cà phê đúng như những gì Phó chủ tịch Vicofa chia sẻ về chuyến khảo sát thị trường châu Âu trước đó của Đoàn doanh nghiệp Việt Nam, trong quá trình đàm phán với các doanh nghiệp châu Âu đã cho những người trong đoàn có cảm giác như “cà phê Việt Nam đang một mình một chợ vì cả châu Âu đang trông cậy vào nên các doanh nghiệp EU sẽ đổ xô sang Việt Nam để mua cà phê, vì ngoài Việt Nam ra họ không biết sẽ mua ở đâu, và khi nguồn cung không đáp ứng đủ nhu cầu thì giá cả sẽ biến động không lường làm cho giá cà phê có lợi hơn”.

“Châu Âu hầu như đang trông cậy hoàn toàn vào cà phê của Việt Nam, ít nhất là từ đây đến tháng 4/2024, chúng tôi đã làm việc với nhiều tập đoàn ở châu Âu và được biết họ đang rất lo lắng về vấn đề này. Từ nay đến hết tháng 4/2024 cả thế giới chỉ mua cà phê từ Việt Nam, vì họ không thể mua cà phê ở các nước khác sẽ khiến cho tình hình rất căng thẳng và không đơn giản, khi đó giá cà phê sẽ đi về đâu?

Do lo sợ không mua được hàng nên hầu như không doanh nghiệp Việt Nam nào dám ký hợp đồng bán xa, vì nếu bán xa mà mua không được hàng sẽ lặp lại câu chuyện của năm 2023, như vậy là rất nguy hiểm”, ông Nam nhấn mạnh.

Giá cà phê Việt Nam sẽ tăng cao?

Nhận định về diễn biến giá cà phê trong nước, Vicofa khẳng định giá cà phê Việt Nam sẽ tăng ít nhất đến tháng 4/2024, trước khi Indonesia vào vụ mới và có thể cà phê nhân Việt Nam sẽ đắt nhất thế giới trong năm 2024.

Khi nhận định về tình hình cung cầu cà phê trên toàn cầu, ông Steve Wateridge, Trưởng phòng Nghiên cứu, Dịch vụ Nghiên cứu Nhiệt đới cho rằng, thế giới sẽ không thiếu hay gặp khó khăn đối với nguồn cung Arabica nhưng sẽ có khó khăn với Robusta do nhu cầu loại này đang cao, đẩy giá cà phê Robusta tăng và niên vụ 2023-2024, sự khác biệt giữa cà phê Arabica và Robusta sẽ thay đổi. Vụ thu hoạch sẽ kết thúc trước 6 tháng so với các nước trồng cà phê khác chính là lợi thế của cà phê Việt Nam và năm sau nếu có mùa vụ phù hợp có thể đón đầu xu hướng này.

Giá cà phê tăng hay giảm là chuyện bình thường của thị trường nhưng cần phải nhận ra những rủi ro về môi trường, bởi hiện tượng nóng lên toàn cầu có thể nhìn thấy để điều chỉnh sản xuất cà phê phù hợp với môi trường, như vậy sẽ khiến thị trường không quá bất ngờ.

Bà Vanúsia Nogueira, Giám đốc điều hành, Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) cho biết, trong năm 2024 nhu cầu của thế giới về cà phê Robusta vẫn tăng cao và Việt Nam là nước có lợi thế hơn Brazil trong 6 tháng tiếp theo, tuy nhiên, cà phê Conilon sẽ làm ảnh hưởng đến giá cà phê Robusta do có giá rẻ hơn và có thể nhập khẩu cà phê Conilon cho năm sau sẽ tăng lên để thay thế cho Robusta.