Nhà xuất khẩu sẵn sàng hy sinh lợi ích để giữ uy tín ngành cà phê Việt Nam

Phân tích về nguyên nhân giá cà phê tăng nhanh và mạnh trong thời gian qua, ông Lê Đức Huy, Tổng giám đốc Công ty Simexco Đắk Lắk cho biết do sản lượng vụ cà phê 2023-2024 tiếp tục giảm từ 10-15%, vấn đề này nằm ngoài dự đoán của các doanh nghiệp, khi giá cà phê tăng nhanh và mạnh trong thời gian ngắn có một số đơn vị không chuẩn bị cho kịch bản này nên khi giá cà phê tiếp tục tăng cao họ gặp khó khăn trong kinh doanh do chuỗi cung ứng bị đứt gãy. Simexco cũng không thoát được những khó khăn chung của thị trường, khi thấy có khó khăn công ty đã điều chỉnh kế hoạch kinh doanh giảm xuống 15%, thay vì kinh doanh 125.000 tấn cà phê thì giảm xuống còn 105.000 tấn để kiểm soát rủi ro tốt hơn.

Mặt khác, giá cà phê tăng cao như hiện nay doanh nghiệp cần có nguồn vốn lớn, trước kia 100 triệu đồng có thể mua được 2 tấn cà phê thì nay 100 triệu chỉ mua chưa được một tấn, dẫn đến chi phí tài chính tăng cao và đơn vị cần vốn nhiều, để giảm chi phí tài chính công ty đã điều tiết lại kế hoạch kinh doanh. Sau 6 tháng đầu niên vụ này công ty đã đạt được kế hoạch kinh doanh. Nhìn chung ngành hàng vẫn đang có nhiều doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn vì có nhiều đơn hàng không được thực hiện giao hàng cho nhà xuất khẩu, nhưng họ vẫn cố gắng nỗ lực tiếp tục mua bù lại cho các đơn hàng đã ký nhằm thực hiện các cam kết và giữ uy tín cho ngành cà phê Việt Nam.

Do sản lượng cả niên vụ giảm dẫn đến sản lượng cà phê xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm sẽ giảm, và đặc biệt doanh nghiệp đã rất khó khăn trong việc mua hàng, tuy nhiên theo thông tin thì tất cả các đơn hàng của nhà xuất khẩu Việt Nam cũng đã mua để trong kho và chỉ cần đến hạn là giao hàng, với những đơn hàng sắp tới khi nhà xuất khẩu Việt Nam mua thêm thì họ đặt thêm hàng, hy vọng mọi người sẽ vượt qua được những khó khăn của niên vụ 2023-2024 này.

“Các nhà rang xay, các nhà mua lớn cho biết, các nhà xuất khẩu Việt Nam đa phần làm rất tốt vai trò trong việc cung ứng sản lượng cà phê Robusta ra thị trường toàn cầu. Trong khó khăn họ sẵn sàng hy sinh lợi ích riêng của công ty để giữ chữ tín cho cả ngành hàng và chúng tôi đặc biệt cảm ơn họ đã hy sinh lợi ích kinh tế rất nhiều, vì phải mua cà phê giá cao trả hàng cho các hợp đồng giá thấp. Về cơ bản hiện nay nguồn hàng để xuất khẩu cho ba tháng tới cũng đã mua đủ là đã giữ trong kho rồi”, ông Huy nhấn mạnh.

Giữ được 2,2 triệu tấn/năm mới duy trì được vị thế và tiếng nói trong ngành cà phê toàn cầu

Ông Huy cho biết thêm, hiện nay giá cà phê tăng cao là do thị trường đang bị thiếu hụt cục bộ nguồn cung tại Việt Nam. Giá này để ký bán cho các hợp đồng mới thì rất khó và không thể nói xa nhưng trước mắt với những đơn hàng mới thì Việt Nam không cạnh tranh bằng các thị trường khác như Indonesia, Ấn Độ và Uganda. Song, diễn biến vẫn còn dài cho đến 6 tháng nữa, và nếu không có cà phê Việt Nam liệu mọi người có quay lại không. Đây vẫn là một bài toán khó.

Khó khăn vụ cũ chưa qua những khó khăn của vụ mới vẫn đang tiếp tục, do hiệu ứng El Nino nhiệt độ ở Tây Nguyên rất cao dẫn đến tình trạng khô hạn nghiêm trọng, nước trên bề mặt đã cạn kiệt không đủ lượng nước tưới cho các vườn cà phê, nếu đến cuối tháng tư này không có mưa sẽ rất khó đảm bảo được sản lượng cà phê của vụ mới. Hiện nay chưa thể thống kê được nhưng chắc chắn sản lượng cà phê niên vụ 2024-2025 sẽ không bằng niên vụ cũ, vì vậy ngành cà phê Việt Nam cần phải chuẩn bị kịch bản phòng thủ hơn nữa và kiểm soát rủi ro tốt hơn nữa trong niên vụ mới.

“Bên cạnh phát triển thương hiệu, chất lượng thì đảm bảo sản lượng cũng rất cần thiết, vì vậy ngành cà phê cần phải “xới xáo” lại câu chuyện tái canh, chọn giống và áp dụng công nghệ trong sản xuất để kéo giảm giá thành, tăng năng suất nhằm giữ sản lượng cà phê được 2,2 triệu tấn/năm, thì mới duy trì được vị thế và có tiếng nói trong ngành cà phê thế giới, cũng như tăng dần giá trị xuất khẩu lên từ 6-8 tỷ USD trong thời gian sắp tới”, Tổng giám đốc Simexco nói.

Ông Huy cho biết nhiều năm nay Simexco duy trì chiến lược “gần dân nhất” để nông dân thấy được sự ổn định trong canh tác cũng như đảm bảo được thu nhập bền vững trong tái canh, có như vậy bà con mới tiếp tục bám trụ với cây cà phê, nhờ chiến lược này công ty đã có 4.000 nông dân đồng hành. Sắp tới công ty sẽ tiếp tục liên kết với bà con tăng diện tích canh tác bền vững, dự kiến trong 5 năm tới Simexco sẽ có 80.000 nông dân trồng cà phê đồng hành. Mặt khác, công ty cũng liên kết bà con với các loại cây, con khác để làm sao hỗ trợ họ có kinh tế bền vững.

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cà phê trong nửa đầu tháng 4/2024 đạt 80.781 tấn, thu về gần 306,3 triệu USD, giảm 3,9% về lượng nhưng tăng mạnh 54,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế 4,5 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu cà phê đạt 666.508 tấn, kim ngạch đạt hơn 2,23 tỷ USD, tăng 4,6% về lượng và tăng 56,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Tại Việt Nam, quốc gia sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới, nguồn cung được dự báo sẽ giảm mạnh. Hiệp hội Cà phê Việt Nam (Vicofa) cho biết, lượng cà phê xuất khẩu trong niên vụ 2023/24 của Việt Nam ước tính giảm 20% so với niên vụ trước, xuống còn 1,336 triệu tấn.