Theo ông Phạm Anh Tuấn, thời gian qua, NHNN đã ký ban hành 3 Thông tư và đều có hiệu lực từ ngày 1/7, gồm: Thông tư số 15/2024/TT-NHNN (Thông tư 15) quy định cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt; Thông tư 17/2024/TT-NHNN (Thông tư 17) quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán; Thông tư 18/2024/TT-NHNN (Thông tư 18) quy định về hoạt động thẻ ngân hàng.
Đáng chú ý, tại Thông tư số 15/2024/TT-NHNN (Thông tư 15) quy định cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Đây là Thông tư "mở đường" với nhiều điểm mới, trong đó bao gồm các định nghĩa mà trước đây “manh mún” nằm ở các Thông tư khác để quản lý các đơn vị chấp nhận thanh toán, thì nay được quy về một chỗ.
Vấn đề tra soát, khiếu nại, xử lý gian lận... cũng được đưa về Thông tư 15 để thống nhất cho các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt (tài khoản, thẻ, ví điện tử...). Đặc biệt, Thông tư 15 quy định các tổ chức cung ứng dịch vụ phải có giải pháp cung cấp tra soát trực tuyến đến khách hàng để khách hàng nắm được tiến độ xử lý các yêu cầu khiếu nại của mình và thời hạn thực hiện trong vòng 6 tháng, bắt đầu từ ngày 1/1/2025.
Như vậy, về cơ sở pháp lý, NHNN đã có những quy định hết sức chặt chẽ trong các Thông tư này, đặc biệt là thời gian hiệu lực của giấy tờ nhằm làm sạch hơn cơ sở dữ liệu.
Đối với việc triển khai Quyết định 2345/QĐ-NHNN, Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết, tổng các giao dịch trên 10 triệu hoặc các giao dịch cần xác thực sinh trắc học về cơ bản là ổn, tỷ lệ tương đương với trước ngày Quyết định 2345 có hiệu lực. Trong quá trình thực hiện, cũng có những vướng mắc, khó khăn nhưng các TCTD đã có sự đồng thuận, quyết tâm thực hiện.
"Đây là quyết định "mở đường" trong việc xác thực đối với các giao dịch từ 10 triệu trở lên. Nhưng từ ngày 1/1/2025, nếu khách hàng không cung cấp dữ liệu sinh trắc học và chưa được kiểm tra đối chiếu sẽ bị dừng toàn bộ các giao dịch trên phương tiện điện tử. Đây là điểm mới của Thông tư 17 và Thông tư 18 cũng được áp dụng tương tự", ông Phạm Anh Tuấn chia sẻ và lưu ý: “điều kiện để được cung ứng dịch vụ trên môi trường internet là thông tin phải được xác thực sinh trắc học với Bộ Công an”.
Quy định này áp dụng đối với tài khoản thanh toán của cá nhân có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.
Thời gian tới, các TCTD sẽ phải triển khai Thông tư 17 và Thông tư 18 để mời khách hàng thực hiện xác thực sinh trắc học. Đến ngày 1/1/2025, khách hàng chưa có chứng nhận đã đăng ký thông tin sinh trắc học sẽ phải trực tiếp đến ngân hàng để thực hiện giao dịch.
“Như vậy, chúng ta đang làm sạch dần, đảm bảo chính chủ tài khoản, từ đó hạn chế tài khoản gian lận, lừa đảo”, ông Phạm Anh Tuấn cho biết.
Bên cạnh đó, NHNN đang sở hữu Kho dữ liệu nghi ngờ gian lận tốt, được thu thập từ các TCTD tuân thủ và gửi báo cáo hàng tháng rất đầy đủ. Thông tư 17 và Thông tư 18 sẽ tạo ra hành lang pháp lý để các TCTD gửi dữ liệu về cho NHNN tổng hợp, từ đó phối kết hợp với NAPAS và các tổ chức thành viên hoàn thiện quy trình dữ liệu.
Các Thông tư này cũng "mở đường" cho vấn đề cung cấp dữ liệu để xây dựng kho dữ liệu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong ngày Chuyển đổi số 8/5 vừa qua. Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ thu thập toàn bộ tài khoản, trước tiên là các tài khoản nghi ngờ lừa đảo gian lận theo các tiêu chí trong Thông tư quy định. Tiếp theo, quy định cung cấp toàn bộ thông tin tài khoản thẻ theo quý về NHNN để phục vụ chức năng quản lý nhà nước bằng phương tiện điện tử.
Ông Phạm Anh Tuấn thông tin thêm: "mục tiêu của NHNN năm 2025 là sẽ xây dựng, quản lý toàn bộ hệ thống tài khoản, thẻ, ví, đơn vị chấp nhận thanh toán... trong toàn quốc. Qua đó, NHNN sẽ cung cấp đánh giá tổng thể về từng tài khoản cho các TCTD theo trạng thái có vấn đề hoặc chưa có vấn đề nhằm hỗ trợ các TCTD làm sạch dữ liệu, ngăn chặn các giao dịch nghi ngờ gian lận giả mạo, lừa đảo".
