Quyết định nới lỏng xuất khẩu các loại gạo sẽ được xem xét vào năm tới

Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới trong thập kỷ qua với hơn 40% thị phần thương mại gạo toàn cầu.

Một quan chức cấp cao của Bộ Lương thực Ấn Độ cho biết, chính phủ đang theo dõi việc thu hoạch lúa cho vụ kharif hiện tại và quyết định nới lỏng xuất khẩu các loại gạo sẽ chỉ được xem xét vào năm tới.

Bên cạnh đó, Ấn Độ vừa quyết định xuất khẩu 1,34 triệu tấn gạo non-basmati (gạo trắng thường) sang 7 nước châu Á và châu Phi, bao gồm: Philippines, Malaysia, Cameroon, Bờ Biển Ngà và Nepal có khó khăn về an ninh lương thực theo hợp đồng chính phủ (G2G), và cũng vừa xả kho đảo hàng để mua vụ mới vào.

Khối lượng xuất khẩu gạo non-basmati được phê duyệt sang các nước – Philippines (0,29 tấn), Cameroon (0,19 tấn), Malaysia (0,17 tấn), Bờ biển Ngà (0,14 tấn), cộng hòa Guinea (0,14 tấn), Nepal (95.000 tấn) và Seychelles (800 tấn).

Philippines, một trong những nhà nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới và thường mua gạo từ nước láng giềng Việt Nam, vào tháng 7 đã quan tâm đến nguồn cung gạo trắng từ Ấn Độ.

Tháng trước, Ấn Độ cũng đã phê duyệt xuất khẩu 75.000 tấn gạo non-basmati sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất thông qua NCEL. Vào tháng 8, phê duyệt xuất khẩu 0,14 tấn gạo trắng sang Bhutan (79.000 tấn), Singapore (50.000 tấn) và Mauritius (14.000 tấn).

Trước đó, ngày 20/7, Ấn Độ cấm vận chuyển gạo trắng để tăng nguồn cung trong nước, song nước này vẫn tiếp tục xuất khẩu để đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực của các nước đang phát triển thông qua đàm phán hợp đồng G2G. Ngày 13/10, Ấn Độ đã gia hạn thuế xuất khẩu 20% đối với gạo đồ cho đến ngày 31/3/2024.

Chính phủ Indonesia giao Bulog nhập khẩu thêm 2 triệu tấn gạo vào năm 2024

Thứ 5 ngày 12/10, Giám đốc Chủ tịch Bulog Budi Waseso cho biết, Chính phủ Indonesia đã chỉ đạo Cơ quan Hậu cần Nhà nước (Bulog) nhập khẩu thêm 2 triệu tấn gạo vào năm 2024 để đảm bảo nguồn dự trữ gạo của đất nước.

“Chính phủ sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình sản xuất lúa gạo địa phương cũng như điều kiện thời tiết. Chúng tôi không muốn mạo hiểm. Nếu dự báo sản lượng lúa gạo bị thiếu, chúng tôi sẽ cung cấp đủ để bù đắp sự thiếu hụt,” ông Budi nói.

Trước đó, Bulog cũng được giao nhiệm vụ nhập khẩu 1,5 triệu tấn gạo vào cuối năm 2023, đây là hạn ngạch bổ sung vượt mức 2 triệu tấn được giao trước đó, như vậy tổng lượng gạo được giao nhập khẩu trong năm nay sẽ đạt 3,5 triệu tấn.

Lãnh đạo Bulog, Awaludin Iqbal cho biết, chính phủ thực sự đã trao cho Bulog hạn ngạch nhập khẩu bổ sung 1,5 triệu tấn. Tuy nhiên, việc thực hiện nó sẽ được điều chỉnh theo nhu cầu phân phối hiện tại trong nước.

Để nhập khẩu 1,5 triệu tấn, cơ quan của ông đã bắt đầu đàm phán với một số nước có tiềm năng xuất khẩu gạo sang Indonesia, trong đó có Thái Lan, Việt Nam và Pakistan.

Giá gạo trong nước đã tăng thêm 500 đồng/kg

Nhận định về diễn biến trên thị trường gạo, ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất-Thương mại dịch vụ Phước Thành 4 cho biết, lúa gạo là mặt hàng rất nhạy cảm với những thông tin như trên, và giá lúa gạo trong nước chắc chắn sẽ bị tác động. Từ nay đến cuối năm, giá lúa gạo sẽ khó giảm, trái lại còn tăng thêm nhưng tăng nhiều hay ít còn tùy tình hình thị trường.

“Bulog nhập khẩu 2 triệu tấn gạo năm 2024, có thể Việt Nam sẽ không bán nhiều, vì đây là phân khúc mà gạo Việt Nam không thể cạnh tranh với các nước như Pakistan, Ấn Độ … do họ sản xuất nhiều hơn. Hiện diện tích lúa IR 50404 làm gạo 5% tấm thường ở đồng bằng sông Cửu Long không nhiều như trước nên nguồn cung rất hạn chế. Khi Ấn Độ chưa cấm xuất khẩu gạo thường, để phục vụ nhu cầu trong nước Việt Nam cũng phải mua gạo của Ấn Độ khoảng 700.000-800.000 tấn/năm”, ông Thành nói.

Vẫn theo ông Thành không phải giá gạo bây giờ mới tăng, nguyên nhân tăng giá chủ yếu do các hợp đồng cũ chưa giao còn nhiều, tàu 48.000 tấn đang vào cảng lấy hàng của Olam, họ đang thiếu hụt hàng nên phải đẩy giá lên để tăng mua.

Ngày 16/10, có 4 đến 5 tàu Cuba thuê vào lấy hàng của Tổng công ty Lương thực miền Bắc theo hợp đồng G2G, nên các kho đang tập trung mua vào. Mặt khác, các tỉnh miền Trung và miền Bắc đã hết mùa vụ và các khu vực này cũng đang tập trung mua gạo từ Đồng bằng sông Cửu Long là chính. Nhu cầu nhiều mà nguồn cung gạo ở miền Tây rất hạn chế đẩy giá gạo tăng thêm.

Nay cộng hưởng tin tức từ Bulog nên giá gạo tăng thêm ít nhất 500 đồng/kg, và từ đây tới cuối năm giá lúa gạo trong nước sẽ còn chịu tác động do Ấn Độ gia hạn cấm xuất khẩu gạo non - basmati đến khoảng tháng 4/2024. Việc áp trần giá gạo của Philippines cũng chịu tác động không mong muốn dẫn đến nguồn dự trữ trong nước bị thiếu hụt và nước này đang tăng mua.

Tồn kho thương mại tại các doanh nghiệp đã cạn (tồn kho 5% theo quy định Nghị định 107 vẫn được các doanh nghiệp bảo đảm) nên phần lớn doanh nghiệp chờ thu hoạch vụ mới.

Hiện nay vụ Thu Đông và lúa Mùa ở Đồng bằng sông Cửu Long đã xuống giống được 856.286 ha/717.282 ha kế hoạch, đạt 119,4%. Đến ngày 12/10/2023 đã thu hoạch được 242.599 ha, chiếm 28,3% diện tích xuống giống.