Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tính từ đầu năm đến giữa tháng 2/2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 749,793 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước, tăng không đáng kể 0,98%.
Thị trường Mỹ vẫn duy trì vị trí dẫn đầu với kim ngạch xuất khẩu đạt 41,270 triệu USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 77,2%; kế đến là thị trường Trung Quốc và Hồng Kông đạt 42,356 triệu USD (trong đó Hồng Koong đạt 8,423 triệu USD), so với cùng kỳ tăng 275,2%; thị trường Nhật Bản đứng thứ ba với 37,181 triệu USD, so với cùng kỳ tăng 29,8%; khối thị trường EU đạt 29,651 triệu USD, tăng 21,8% và thị trường Hàn Quốc đạt 23 triệu USD, tăng 20,8% so với cùng kỳ.
Trong tháng 1/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường Nhật Bản đạt hơn 37 triệu USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2023.
Tuy Hàn Quốc đứng vị trí thứ năm trong top 5 thị trường lớn nhập khẩu tôm nhưng Việt Nam lại là quốc gia cung cấp tôm lớn nhất vào thị trường này. Trong tháng 1/2024, tổng giá trị nhập khẩu tôm của Hàn Quốc đạt 72,596 triệu USD, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó kim ngạch nhập khẩu tôm Việt Nam đạt 28,65 triệu USD, chiếm 39,46%, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước.
Top 5 các doanh nghiệp xuất khẩu tôm sang thị trường Nhật Bản
Trong tháng 1/2024, Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta là doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn nhất sang Nhật Bản, chiếm 13,8% tổng giá trị xuất khẩu tôm sang Nhật Bản. Năm 2023, trong bối cảnh khó khăn chung, Thực phẩm Sao Ta vẫn duy trì kim ngạch xuất khẩu tốt sang thị trường Nhật. Các sản phẩm thế mạnh của công ty xuất khẩu sang thị trường này gồm các sản phẩm chế biến sâu, giá trị gia tăng như tôm bao bột, tôm duỗi, tôm chiên, tôm sushi…. Năm 2024, bên cạnh mở rộng các thị trường khác, công ty tiếp tục dồn lực phát triển tại thị trường Nhật. Chiến lược này nhằm phát huy thế mạnh và tránh cạnh tranh về giá trực tiếp với Ecuador tại thị trường Mỹ.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú đứng ở vị trí thứ hai về xuất khẩu tôm sang Nhật Bản, chiếm 9,1% tỷ trọng với các sản phẩm nổi bật như tôm sú bỏ đầu tươi đông lạnh, tôm chân trắng tẩm bột, tôm sú hấp, tôm sú nobashi, tôm chân trắng PD, tôm chân trắng Ebifry, tôm sushi, tôm ebishin, tôm sú tempur …
Đứng thứ ba là Công ty Cổ phần Thủy sản Minh Phú - Hậu Giang chiếm tỷ trọng 7,2%; Công ty Cổ phần Thuỷ sản và Thương mại Thuận Phước, chiếm tỷ lệ 6,0%; Công ty Cổ phần Hải Việt, chiếm tỷ lệ 5,6%.
Bà Phùng Thị Kim Thu, Chuyên gia thị trường Tôm VASEP cho biết, trong năm 2023, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản sụt giảm khi nhu cầu tiêu dùng của thị trường này giảm, lạm phát tăng, đồng yên mất giá, ảnh hưởng tới quyết định mua hàng của các nhà nhập khẩu Nhật Bản. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản năm 2023 đạt gần 57 nghìn tấn, trị giá 511 triệu USD, giảm 17% về lượng và giảm 24% về trị giá so với năm 2022. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường này đã có tín hiệu phục hồi khi tăng nhẹ trong tháng cuối cùng của năm 2023.
Theo Hải quan Nhật Bản, năm 2023, tôm là mặt hàng Nhật Bản giảm nhập khẩu mạnh nhất, giảm 9,4% về lượng, đạt 212,4 nghìn tấn. Giá nhập khẩu tôm của Nhật Bản năm 2023 trung bình ở mức 9,6 USD/kg, giảm 1,4% so với năm 2022.
Vẫn theo bà Kim Thu, thị trường Nhật Bản được đánh giá còn nhiều tiềm năng và sẽ phục hồi sớm hơn so với các thị trường lớn khác như Mỹ, EU trong năm 2024. Người tiêu dùng Nhật Bản yêu cầu sản phẩm phải ngon, bổ, đẹp mắt, chế biến cầu kỳ, tỉ mỉ, phù hợp với trình độ, năng lực chế biến của Việt Nam.
Ngoài ra, thị trường Nhật Bản có vị trí địa lý gần hơn so với Mỹ, EU và phương thức thanh toán cũng an toàn hơn. Hiện, sản phẩm tôm chế biến giá trị gia tăng chiếm 40 – 45% tổng giá trị xuất khẩu tôm hàng năm. Trình độ chế biến chung của các doanh nghiệp tôm Việt thuộc mức cao trên thế giới và đây là một lợi thế cạnh tranh của tôm Việt tại thị trường Nhật Bản. Tôm Việt Nam đang dẫn đầu trong thị phần tôm cao cấp ở thị trường này.
