PGS, TS. Trần Đình Thiên: Giá bán điện vẫn còn mang màu sắc "bao cấp"

Theo PGS, TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, trong khi mấy năm gần đây, chi phí sản xuất điện tăng rất cao, các điều kiện đầu vào như vốn, tỉ giá hối đoái, giá các năng lượng khác… đều tăng cao nhưng giá điện tại Việt Nam vẫn giữ ở mức thấp, chỉ tăng hầu như không đáng kể.

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

Tại toạ đàm “Tính đúng, tính đủ để có giá điện phù hợp” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 31/10, PGS, TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nêu ý kiến: “Tinh thần của chúng ta là hỗ trợ người lao động, hỗ trợ xã hội trong lúc khó khăn. Tuy nhiên, cách tư duy này trả giá bằng câu chuyện thị trường mất cân bằng. Đặc biệt đối với bên sản xuất như Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và nhiều doanh nghiệp sản xuất điện bị lỗ rất nặng”.

Mặt khác, giá điện thấp khiến tiêu dùng nhiều, lãng phí và không khuyến khích đầu tư sản xuất điện.

Theo ông Thiên, giá điện phải đảm bảo khâu sản xuất, còn phần hỗ trợ Nhà nước phải tách riêng, tính vào an sinh xã hội. "Cách bù giá, bao cấp một phần cho các đối tượng yếu thế hiện nay ảnh hưởng trực tiếp tới giá điện thực tế, làm hỏng cơ chế thị trường", ông Thiên nói và nhắc lại quan điểm rằng "giá điện cao chưa chết, nhưng mất điện mới gay".

Cũng theo ông Thiên, muốn có giá điện hợp lý thì nguyên tắc thị trường phải chi phối, đảm bảo cân bằng cung cầu và sản xuất, tiêu dùng.

Ông Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam

"Cơ chế thực hiện giá điện với phương thức cơ bản đã định hình rồi, quan trọng là tách bạch rõ giữa giá thị trường và hỗ trợ cho đối tượng yếu thế. Không thể đầu vào cao mà vẫn để giá điện thấp", ông nói. Tức là, chính sách xã hội có cơ chế hỗ trợ các nhóm thu nhập thấp, tách bạch với giá điện chung. Khi đó các doanh nghiệp ngành điện không phải gánh lỗ như hiện nay.

Theo cập nhật từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), giá nhiên liệu (than, khí, dầu) cho sản xuất điện giảm so với 2022 nhưng vẫn ở mức cao. Cụ thể, giá than nhập khẩu tăng gần 3 lần so với 2020, trên 1,3 lần so với 2021. Giá dầu cũng tăng xấp xỉ 2 lần năm 2020 và trên 1,1 lần 2021.

Trong khi đó, giá than pha trộn mua từ TKV tăng 29,6-46%, còn Tổng công ty Đông Bắc là 40,6-49,8% tùy chủng loại so với 2021. Tương tự, giá mua điện từ các nhà máy điện turbin khí cũng tăng, do lượng khí Nam Côn Sơn giảm mạnh. Những yếu tố này đẩy giá thành các nguồn điện than, turbin khí lên cao, trong khi tỷ trọng các nguồn phát này chiếm tỷ trọng 55% sản lượng điện toàn hệ thống.

Với chi phí nhiên liệu đầu vào hiện nay, EVN tính toán, giá thành sản xuất mỗi kWh khoảng 2.098 đồng, tức cao hơn giá bán lẻ bình quân gần 180 đồng một kWh.

Tại toạ đàm, ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, cơ cấu điện hiện nay có nhiệt điện, thủy điện và các nguồn khác. Nguồn điện rẻ nhất hiện là thủy điện, chiếm khoảng 28% sản lượng, còn lại các nguồn điện giá thành cao như năng lượng tái tạo, trên 2.000 đồng một kWh với các dự án được hưởng giá FIT ưu đãi.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính)

Ở giai đoạn mực nước các hồ thủy điện xuống thấp, để đảm bảo nhu cầu sản xuất, tiêu dùng, ngành điện sẽ phải huy động các nguồn giá cao, như điện chạy dầu với giá thành 5.000- 5.800 đồng/kWh, trong khi giá bán lẻ bình quân hiện là 1.920,37 đồng/kWh.

"Chúng ta không thể mua cao - bán thấp do sự phụ thuộc nguyên liệu đầu vào, nhưng với nỗ lực của Nhà nước, ngành điện bù đắp về giá từ trước đến nay hiện vẫn đủ điện cho kinh tế với mức giá chưa tính đúng, đủ với giá thành", ông Thỏa nói.

Ông Hà Đăng Sơn, chuyên gia năng lượng

Mặt khác, việc duy trì giá điện ở mức thấp cũng khiến các nhà đầu tư không muốn bỏ vốn vào các dự án nguồn, lưới điện. Ông Hà Đăng Sơn, chuyên gia năng lượng khuyến nghị, cơ chế về thu hút đầu tư, trong đó có giá điện cần thay đổi phù hợp để nhà đầu tư (tư nhân, nước ngoài) thấy hấp dẫn, sẵn sàng bỏ tiền, và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Việt Nam đang định hướng chuyển đổi sang kinh tế xanh, nên theo các chuyên gia, một trong ưu tiên chính sách là cần kiên quyết thực hiện lộ trình tăng giá điện và giá các năng lượng theo hướng tính đủ chi phí kinh tế, xã hội. Việc này nhằm hạn chế, hoặc ít nhất không ưu đãi với các ngành kinh tế thâm dụng điện năng và buộc doanh nghiệp phải đổi mới giải pháp kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa đồng tình, tính đúng, đủ là yêu cầu bắt buộc trong sản xuất kinh doanh của mọi doanh nghiệp, gắn với cơ chế thị trường.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế lưu ý, trước hết cần đảm bảo an ninh nguồn điện nhờ các chính sách đồng bộ, kịp thời phát triển ngành năng lượng. "Các dự án nguồn điện cần được đẩy nhanh, tăng tính cạnh tranh trên cơ sở giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, không sản xuất bằng mọi giá, và chính sách phù hợp với từng nhóm đối tượng, tiết kiệm điện, tiêu thụ điện xanh", ông nêu quan điểm.

Theo tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ

Cùng chuyên mục Kinh tế ngành

Cushman & Wakefield họp báo quý 4/2023 ở TP. Hồ Chí Minh

Chuyên gia tiết lộ phân khúc bất động sản sẽ tăng trưởng ít nhất hai lần trong 10 năm tới

Tại họp báo quý IV/2023 ở TP. Hồ Chí Minh với chủ đề “Chinh phục thành phố đang lên”, báo cáo của Cushman & Wakefield nhấn mạnh động lực tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam đến từ các yếu tố chiều sâu, dự báo cũng nhấn mạnh đến phân khúc khu công nghiệp, nhà xưởng và nhà kho cho thuê sẽ tăng trưởng ít nhất hai lần trong 10 năm tiếp theo.

Phát Đạt muốn huy động nghìn tỷ đồng từ cổ đông để rót vào các dự án bất động sản
Không có chuyện tham gia mô hình liên kết làm gia tăng chi phí sản xuất lúa gạo. Ảnh minh họa

"Không có chuyện tham gia mô hình liên kết làm gia tăng chi phí sản xuất lúa gạo"

Có ý kiến cho rằng, khi doanh nghiệp tham gia mô hình liên kết trong đề án “Một triệu hecta lúa chất lượng cao” sẽ làm tăng chi phí sản xuất, đẩy giá thành sản phẩm lên cao, làm giảm tính cạnh tranh hạt gạo Việt Nam. Song, theo Cục Trồng trọt “không có chuyện tham gia mô hình liên kết làm gia tăng chi phí sản xuất lúa gạo”.

Lần đầu tiên Việt Nam tổ chức Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo
Sản phẩm giá trị gia tăng (GTGT), tẩm bột, tẩm gia vị và các loại sản phẩm khác từ cá tra của Công ty GODACO

Còn nhiều dư địa xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng vào Trung Quốc

Các công ty xuất khẩu cá tra Việt Nam đang nghiên cứu và phát triển nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng (GTGT) hơn, như cá tẩm bột và cá tẩm gia vị sang thị trường Trung Quốc, nhằm nắm bắt cơ hội tăng doanh số bán lẻ và siêu thị đang tăng trưởng tại thị trường tỷ dân này sau đại dịch COVID-19.

Xuất khẩu các sản phẩm thủy sản chủ lực đã lấy lại sự cân bằng Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đang phục hồi và có tăng trưởng
Việt Nam đạt giải Gạo ngon nhất thế giới năm 2023

Giải “Gạo ngon nhất thế giới 2023” là giải thưởng chung cho gạo Việt Nam

Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt – Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn đã chính thức khẳng định “giải gạo ngon thế giới do The Rice Trader tổ chức tại Cebu hôm 30/11 là giải chung cho gạo Việt Nam chứ không riêng một giống lúa nào”.

Giá gạo toàn cầu khó hạ nhiệt trước năm 2025, khiến giá gạo Việt Nam đứng vững ở mức cao Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo
Các đối tác cam kết hỗ trợ Việt Nam 15,5 tỷ USD để chuyển đổi năng lượng

Các đối tác cam kết hỗ trợ Việt Nam 15,5 tỷ USD để chuyển đổi năng lượng

Chuyển đổi năng lượng công bằng có ý nghĩa quyết định đối với việc đạt được định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam, với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Giải pháp thu hút nguồn vốn cho chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam Ngành năng lượng thế giới chuẩn bị có thương vụ thâu tóm hơn 50 tỷ USD
Họp báo Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023.

Lần đầu tiên Việt Nam tổ chức Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo

Sáng ngày 1/12, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổ chức buổi Họp báo giới thiệu về Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023.

Giá gạo toàn cầu khó hạ nhiệt trước năm 2025, khiến giá gạo Việt Nam đứng vững ở mức cao Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo
Giá gạo toàn cầu khó hạ nhiệt trước năm 2025, khiến giá gạo Việt Nam đứng vững ở mức cao

Giá gạo toàn cầu khó hạ nhiệt trước năm 2025, khiến giá gạo Việt Nam đứng vững ở mức cao

Theo báo cáo mới nhất về “Triển vọng Hàng hóa Toàn cầu” của Ngân hàng Thế giới (WB), giá gạo toàn cầu dự kiến ​​sẽ không giảm đáng kể trước năm 2025, do các biện pháp hạn chế xuất khẩu từ các nước sản xuất lớn, bao gồm Ấn Độ và mối đe dọa hiện tại từ EI Nino.

Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo Lợi thế độc quyền xuất khẩu gạo thơm nhẹ của Việt Nam có thể bị mất vào tay Thái Lan
8/11 nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng giá kéo CPI tháng 11 tăng 0,25% so với tháng trước

8/11 nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng giá kéo CPI tháng 11 tăng 0,25% so với tháng trước

Giá dịch vụ y tế, học phí tại một số địa phương tăng kết hợp với giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu là những nguyên nhân chính làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/2023 tăng 0,25% so với tháng trước, tăng 3,45% so với cùng kỳ năm 2022.

CPI tháng 10 tăng 3,59% so với cùng kỳ năm trước CPI 9 tháng tăng 3,16% so với cùng kỳ, "yên tâm" có thể kiểm soát lạm phát theo mục tiêu
Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn đã kiến nghị Bộ Công Thương bổ sung quy định “các doanh nghiệp phải có hợp đồng xây dựng vùng nguyên liệu mới đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo” vào Nghị định sửa đổi Nghị định 107 mà Bộ này đang lấy ý kiến.

Lợi thế độc quyền xuất khẩu gạo thơm nhẹ của Việt Nam có thể bị mất vào tay Thái Lan Giá gạo tại thị trường nội địa Trung Quốc đang rẻ hơn giá gạo xuất khẩu của Việt Nam
Thương nhân Thái Lan đang chào bán gạo Hom Puang được trồng từ giống lúa OM 5451 của Việt Nam

Lợi thế độc quyền xuất khẩu gạo thơm nhẹ của Việt Nam có thể bị mất vào tay Thái Lan

Hơn một tháng nay, các thương nhân Thái Lan chào bán ra thị trường các chủng loại gạo được cho là lợi thế độc quyền của Việt Nam như DT 8, OM 5451 và Jasmines 85. Điều này dẫn đến cạnh tranh phân khúc gạo thơm nhẹ giữa Thái Lan và Việt Nam càng trở nên gay gắt, nguy cơ mất thị trường vào tay doanh nghiệp Thái Lan đang hiện hữu.

Giá gạo tại thị trường nội địa Trung Quốc đang rẻ hơn giá gạo xuất khẩu của Việt Nam Giải pháp ngăn tối đa thất thoát sau thu hoạch lúa gạo
Giải pháp thu hút nguồn vốn cho chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam

Giải pháp thu hút nguồn vốn cho chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam

Việc chuyển đổi năng lượng để giảm phát thải nhà kính trong sản xuất nếu thực hiện chậm sẽ có thể ảnh hưởng đến mục tiêu thu hút FDI vào Việt Nam khi tiêu chuẩn sản xuất toàn cầu ngày càng được gia tăng.

Nguyên nhân phía sau làn sóng hạ giá bán ô tô điện trên quy mô toàn cầu Giá điện tăng thêm 4,5%, lợi nhuận nhóm thép, xi măng có thể giảm hơn 20%
Ảnh minh họa

HoREA: Các ngân hàng không hạ chuẩn nhưng nên “nới một chút” điều kiện vay vốn bất động sản

HoREA cho rằng rất cần thiết phải đổi mới cách hiểu và vận dụng thực hiện của các ngân hàng thương mại theo hướng không hạ chuẩn nhưng cần nới một chút các điều kiện vay vốn để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các chủ đầu tư dự án bất động sản, nhà ở thương mại, người mua nhà, nhà đầu tư được tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn trong tình hình thị trường bất động sản vẫn còn đang rất khó khăn hiện nay.

Hàng chục doanh nghiệp bất động sản bị Bình Định nhắc tên vì nợ thuế
Sau hơn 20 năm, giá cà phê xuất khẩu đã tăng 10 lần, sản lượng cà phê niên vụ mới tiếp tục giảm

Sau hơn 20 năm, giá cà phê xuất khẩu đã tăng 10 lần, sản lượng cà phê niên vụ mới tiếp tục giảm

Giá bán cà phê của người nông dân đã tăng 20 lần so với năm 2001, trong khi giá cà phê xuất khẩu đã tăng hơn 10 lần. Hiện, cây cà phê đang bị cạnh tranh bởi ba loại cây là tiêu, bơ và sầu riêng, nhưng đối tượng cạnh tranh chính là sầu riêng.

Xuất khẩu cà phê niên vụ 2022-2023 đạt mức cao kỷ lục, đạt 4,08 tỷ USD Nhu cầu tăng đẩy giá cà phê xuất khẩu tăng gần 10%
Xuất khẩu hồ tiêu năm 2023 sẽ đạt 250 ngàn tấn

Xuất khẩu hồ tiêu năm 2023 sẽ đạt 250.000 tấn, tồn kho chuyển sang 2024 đạt mức thấp nhất trong nhiều năm

Việt Nam đã xuất khẩu hết sản lượng hạt tiêu thu hoạch trong năm 2023, một phần xuất khẩu được lấy đi từ lượng nhập khẩu cũng như tồn kho từ năm trước, nên lượng tồn kho 2023 chuyển sang 2024 sẽ thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, trong khi đó, sản lượng tiêu năm 2024 được cho là thấp hơn năm 2023.

Nông dân sẽ lợi hơn nếu khách ngoại chưa mua, chờ Việt Nam vào vụ thu hoạch tiêu Nguồn cung nội địa cạn kiệt kéo giảm lượng tiêu xuất khẩu trong các tháng cuối năm
Hội nghị “Tổng kết niên vụ cà phê 2022-2023, và phương hướng nhiệm vụ 2023-2024”

Xuất khẩu cà phê niên vụ 2022-2023 đạt mức cao kỷ lục, đạt 4,08 tỷ USD

Kết thúc niên vụ 2022-2023, xuất khẩu cà phê đạt 1,66 triệu tấn, giảm 4,5% so với niên vụ 2021-2022, nhưng kim ngạch đạt 4,08 tỷ USD, tăng 3,4% nhờ giá bán tăng cao. Đây là mức kim ngạch cao nhất trong các niên vụ từ trước đến nay.

Nhu cầu tăng đẩy giá cà phê xuất khẩu tăng gần 10% Nâng cao vai trò của phụ nữ trong toàn chuỗi cung ứng nông sản
Tọa đàm và hội nghị Tri ân khách hàng do TCSG tổ chức tại tỉnh Bình Dương

Hệ thống logistics của Tân Cảng Sài Gòn là điểm cộng thu hút đầu tư vào tỉnh Bình Dương

Bên cạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, … của tỉnh Bình Dương thì hệ thống logistics của Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn (TCSG) chính là điểm cộng góp phần thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước về với tỉnh này.

Tân Cảng Sài Gòn “bắt tay” cảng Phnompenh phát triển logistics tuyến Việt Nam – Campuchia Logistics sẽ trở thành “gà đẻ trứng vàng” cho các chủ đầu tư có tầm nhìn và tiềm lực kinh tế mạnh
Các diễn giả chia sẻ tại hội thảo

“Dư địa giảm lãi suất không còn, giữ mức hiện nay trong năm 2024 đã là tích cực”

Theo chuyên gia, nhà điều hành muốn duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nhưng hoàn toàn có thể đảo chiều khi chịu áp lực hai yếu tố là tỷ giá và lạm phát.

MSVN: FDI và đầu tư công cùng hướng mốc 20 tỷ USD nhưng đầu tư tư nhân vẫn "im ắng" VDSC: “Trợ lực nhóm cổ phiếu VIC giải tỏa tâm lý tiêu cực trên thị trường”